Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) συζήτησε με τον Janusz Wojciechowski , Ευρωπαίο Επίτροπο Γεωργίας, σχετικά με το πώς μπορεί να τονωθεί η ανάκαμψη στις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης. Οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν μια «αγροτική συμφωνία» για τον καθορισμό στόχων και τον συντονισμό της κοινής γεωργικής πολιτικής, των διαρθρωτικών ταμείων και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση στις αγροτικές περιοχές, να ενισχυθεί η συνοχή, να καταστεί οικολογικότερη η αγροδιατροφική βιομηχανία, να στηριχθούν οι τοπικοί παραγωγοί και να διαφοροποιηθούν οι ευκαιρίες ανάπτυξης στις αγροτικές κοινότητες. Η «αγροτική συμφωνία» θα πρέπει επίσης να εξασφαλίζει μια διακυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς που θα κινητοποιεί ενωσιακούς, εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς φορείς για την επίτευξη βιώσιμης ανάκαμψης στις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης. Τα σημεία αυτά αναδείχθηκαν στη γνωμοδότηση με θέμα «Στρατηγική της ΕΕ για την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών», που συνιστά πραγματικό κάλεσμα υπέρ ενός αγροτικού θεματολογίου και η οποία έλαβε τη υποστήριξη των μελών της ΕτΠ.
Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε μια πρόσθετη διάσταση καθώς και τον επείγοντα χαρακτήρα της ανάγκης για αναζωογόνηση της υπαίθρου στις περιφέρειες ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αγροτικές περιοχές, οι πόλεις και τα χωριά της υπαίθρου καταστρέφονται λόγω της μείωσης της ζήτησης για γεωργικά προϊόντα και του κλεισίματος των μπαρ και των εστιατορίων, καθώς και της διακοπής του τουρισμού σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι περιοχές αυτές αποδείχθηκαν επίσης περισσότερο ευάλωτες, καθώς έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε ιατρικά κέντρα, νοσοκομεία, μεταφορές και περιορισμένη ή ανύπαρκτη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Το ψηφιακό χάσμα έπληξε ιδιαίτερα την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις.
Επιπλέον, μια ενδεχόμενη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ χωρίς συμφωνία κινδυνεύει να αποτελέσει τρομακτικό πλήγμα για πολλές αγροτικές περιοχές και θα είναι καταστροφική για αγροτικές επαρχίες όπως η Leitrim, απ’ όπου κατάγεται ο Enda Stenson, εισηγητής της ΕτΠ για την αγροτική ανάκαμψη.
«Η κρίση αυτή απαιτεί από την ΕΕ να μετουσιώσει το μελλοντικό μακροπρόθεσμο όραμά της για τις αγροτικές περιοχές σε μια πραγματική «αγροτική συμφωνία». Πρέπει να επιτύχουμε τους στόχους μας για τη βελτίωση των μεταφορών, της συνδεσιμότητας, των υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης, αλλά και για τη διαφοροποίηση των αγροτικών οικονομιών και την προώθηση της βιώσιμης τοπικής αγροδιατροφικής παραγωγής», δήλωσε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών Απόστολος Τζιτζικώστας.
Ο Janusz Wojciechowski , Ευρωπαίος επίτροπος Γεωργίας, υπογράμμισε: «Όλοι οι τομείς πολιτικής και όλα τα ταμεία της ΕΕ πρέπει να συνεργαστούν για την επίτευξη των στόχων του αγροτικού οράματος, με τη βελτιστοποίηση της συνεργασίας και της συνεκτικότητας της ενωσιακής και της εθνικής χρηματοδότησης. Η εξεύρεση καλύτερων και αποτελεσματικότερων τρόπων χρήσης των υφιστάμενων μηχανισμών στήριξης για την αντιμετώπιση των αναγκών των αγροτικών περιοχών είναι πράγματι ένας από τους σημαντικούς στόχους αυτού του οράματος».
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, τα μέλη της ΕτΠ τόνισαν την ανάγκη για μια συστηματική προσέγγιση, με την υιοθέτηση ενός πραγματικού και απτού «αγροτικού θεματολογίου». Δεδομένου ότι τα κονδύλια του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την ΚΓΠ είναι σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού, έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία να διασφαλιστούν η συνοχή και η εναρμόνιση μεταξύ του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και άλλων ευρωπαϊκών ταμείων, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Η αύξηση των επενδύσεων είναι δυνατή χάρη στις πρωτοφανείς προσπάθειες που σκοπεύει να καταβάλει η ΕΕ κατά την επόμενη δεκαετία, εξασφαλίζοντας συγχρόνως ότι όλες οι σχετικές πολιτικές της ΕΕ εστιάζουν στην αγροτική ανάπτυξη. Οι συνέργειες αυτές θα επιτρέψουν στους φορείς της υπαίθρου να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα εγκάρσια θέματα, καθώς και να βελτιώσουν τη συνεργασία και την ποιότητα ζωής στις αγροτικές περιοχές.
Ο Enda Stenson (IE/EA), μέλος του κομητειακού συμβουλίου Leitrim και εισηγητής της γνωμοδότησης με θέμα «Στρατηγική της ΕΕ για την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών» , τόνισε τα εξής: «Η τρέχουσα πανδημία αποκάλυψε και επιδείνωσε τις επιπτώσεις των μακρόχρονων κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές, ενώ κατέστησε ακόμη πιο επείγουσα την ανάγκη αναζωογόνησης της υπαίθρου. Πρέπει να καταστήσουμε τις αγροτικές μας κοινότητες τον καλύτερο τόπο διαβίωσης, εργασίας και ανατροφής μιας οικογένειας. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειαζόμαστε μια «αγροτική συμφωνία» ούτως ώστε να επενδύσουμε στις υπηρεσίες, στη συνδεσιμότητα και στους ανθρώπους. Καλώ όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συνεργαστούν για την εξεύρεση λύσεων που θα εγγυώνται την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα του τομέα της ΚΓΠ και θα αποφέρουν οφέλη στις αγροτικές περιοχές μας. Οι κοινότητές μας είναι έτοιμες, ας μην χάσουμε την ευκαιρία να αναζωογονήσουμε τις αγροτικές περιοχές.»
Η Ulrika Landergren (SE/Renew Europe), δημοτικός σύμβουλος Kungsbacka και πρόεδρος της επιτροπής «Φυσικοί πόροι» (NAT) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, συνόψισε αναφέροντας: «Η κοινωνική πόλωση οδηγεί πάντοτε σε σοβαρά προβλήματα και συνιστά απειλή για τη δημοκρατία. Αφενός, αυξάνονται οι ανισότητες στην κατανομή του πλούτου και, αφετέρου, αυξάνεται το χάσμα μεταξύ της αγροτικής και της αστικής Ευρώπης. Αυτή η εξέλιξη δεν είναι υγιής και πρέπει να βρούμε τρόπους ώστε να καταστήσουμε τις αγροτικές κοινότητες πιο ελκυστικές. Μια «αγροτική συμφωνία» θα ήταν ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση».
Ο Franc Bogovič , βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και συμπρόεδρος της διακομματικής ομάδας «Αγροτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές και έξυπνα χωριά» ( RUMRA and Smart villages ) , υπογράμμισε: «Χωρίς αγροκτήματα, τα πιάτα μας θα είναι άδεια. Πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ καταναλωτών και γεωργών. Οι αγροτικές περιοχές είναι πολύ περισσότερο από απλή δασοκομία και γεωργία. Χρειαζόμαστε ανθεκτικές αγροτικές περιοχές στις οποίες οι νέοι θα μπορούν να έχουν σύγχρονες θέσεις εργασίας και οι ηλικιωμένοι θα μπορούν να διατηρήσουν την ποιότητα ζωής που είχαν πριν. Οι ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλής ποιότητας αποτελούν τη βάση για την υλοποίηση αυτού του στόχου.
Όταν κάνουμε λόγο για έξυπνα χωριά, μιλάμε για την υγεία, την κινητικότητα, την κοινωνική πρόνοια, τον τουρισμό, τις ψηφιακές πλατφόρμες, τις ανανεώσιμες ενεργειακές λύσεις και πολλά άλλα θέματα. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τα έξυπνα χωριά κατά οριζόντιο τρόπο και να αρχίσουμε να σπάμε τα στεγανά. Χρειαζόμαστε μια στρατηγική για έξυπνα χωριά ενσωματωμένη στο ταμείο συνοχής μας. Εργάζομαι άοκνα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για αυτόν τον σκοπό».
Η παρούσα πανδημία μπορεί επίσης να αποτελέσει μοναδική ευκαιρία για την ανάπτυξη και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στις αγροτικές περιοχές, με την ενίσχυση της τοπικής βιώσιμης παραγωγής, την έμφαση στις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού και την επιδίωξη προώθησης τοπικών και περιφερειακών μορφών παραγωγής. Οι δήμοι και οι περιφέρειες και οι τοπικοί τους παραγωγοί αποτελούν βασικούς παράγοντες για τη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο και δίκαιο σύστημα τροφίμων, όπως περιγράφεται στη γνωμοδότηση με θέμα «Από το αγρόκτημα στο πιάτο: η τοπική και περιφερειακή διάσταση» , η οποία εκπονήθηκε από τον Guido Milana (IT/PES), δημοτικό σύμβουλο Olevano Romano (Ρώμη).
Οι αγροτικές περιοχές και οι ενδιάμεσες περιοχές αντιπροσωπεύουν το 88% του εδάφους της ΕΕ· σε αυτές ζει το 55% του πληθυσμού της, παράγεται το 43% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας και βρίσκεται το 56% των θέσεων εργασίας.
Περισσότερες πληροφορίες:
Επικοινωνία:
Wioletta Wojewodzka
Τηλ.: +32 (0)2 282 2289
Κινητό: +32 (0)473 843 986
wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu