Οι τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες από όλη τη Μεσόγειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσαν τις εθνικές κυβερνήσεις και τη διεθνή κοινότητα να συνεργαστούν στενότερα με τους δημάρχους και τους περιφερειάρχες για να συμβάλουν στη σταθεροποίηση της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.

Οι συγκρούσεις στη Λιβύη, καθώς και οι προκλήσεις της μετανάστευσης και της κλιματικής αλλαγής αποτέλεσαν ιδιαίτερα σημεία προβληματισμού για τους δημάρχους, τους κυβερνήτες και τους περιφερειακούς εκπροσώπους στην Ευρωμεσογειακή Περιφερειακή και Τοπική Συνέλευση (ARLEM), που συνεδρίασε στη Μάλτα στις 23 Φεβρουαρίου.

Στην κύρια συνεδρίαση του έτους, τα μέλη της ARLEM, που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) και από τις μη Ενωσιακές χώρες της Μεσογείου, επεσήμαναν την πρόσφατη συνεργασία με τους δήμους της Λιβύης ως παράδειγμα ότι, ακόμα και υπό δυσχερείς συνθήκες, οι δήμοι μπορούν να καλλιεργήσουν συμπράξεις που συμβάλλουν στη σταθεροποίηση. Σε ψήφισμα σχετικά με τη Συρία, ανέφεραν επίσης ότι «είναι έτοιμοι να στηρίξουν τους πολίτες της Συρίας στις προσπάθειές τους για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου και την καταπολέμηση του εξτρεμισμού και της ριζοσπαστικοποίησης», τονίζοντας ότι «αυτή η βοήθεια ξεκινά στις γειτονικές πόλεις που φιλοξενούν πρόσφυγες και αντιμετωπίζουν την κατάσταση ανθρωπιστικής έκτακτης ανάγκης».

Ο συμπρόεδρος της ARLEM κ. Markku Markkula , Πρόεδρος της ΕτΠ, δήλωσε: «Δεν μπορούμε να έχουμε πραγματικά ασφαλή και ευημερούσα Ευρώπη μέσα σε μια ασταθή γειτονιά. Η Πρωτοβουλία της Λευκωσίας, μέσω της οποίας οι Ευρωπαίοι και Μεσογειακοί εταίροι μοιράζονται την τεχνογνωσία και την πρακτική τους στήριξη με τις αρχές της Λιβύης, αποτελεί ένα από τα πολλά παραδείγματα πραγματικής προστιθέμενης αξίας των τοπικών και περιφερειακών αρχών μέσω εργαλείων όπως η διπλωματία των πόλεων και η αποκεντρωμένη συνεργασία. Μόνο μέσω της επί τόπου έμπρακτης συνεργασίας θα μπορέσει η ΕΕ να βρει βιώσιμες λύσεις στην μεταναστευτική κρίση, την εμπορία ανθρώπων, τους υφιστάμενους πολέμους και την απειλή της τρομοκρατίας».

Ο έτερος συμπρόεδρος κ. Hani Abdalmasih Al-Hayek , Δήμαρχος Beit Sahour στην Παλαιστίνη, δήλωσε εκ μέρους των μη ενωσιακών μελών της ARLEM: «Οι τοπικές διοικήσεις θα παρέχουν πολλές από τις βασικές υπηρεσίες που θα οδηγήσουν στην οικονομική και κοινωνική αναγέννηση των πόλεων της Λιβύης, αλλά και της Συρίας. Όλοι έχουμε ευθύνη να συμβάλουμε όπως μπορούμε. Έχουμε επίσης καθήκον να αντιμετωπίσουμε άλλες απειλές στη σταθερότητα και την ασφάλεια της Μεσογείου, όπως η κλιματική αλλαγή».

Ο κ. Carmelo Abela , Υπουργός Εσωτερικών και Εθνικής Ασφαλείας της Μάλτας, η οποία κατέχει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε: «Μόνο όταν έχουμε συγκροτήσει δομές μετανάστευσης τις οποίες διαχειρίζονται οι αρχές και όχι οι διακινητές θα είμαστε σε θέση να πούμε ότι αντιμετωπίζουμε τη μετανάστευση αποδοτικά και αποτελεσματικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σταθερά προσηλωμένη στην αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων της μετανάστευσης από κοινού με τις χώρες εταίρους προέλευσης και διέλευσης. Στο πλαίσιο της ΕΕ, η Μάλτα εργάζεται με συνέπεια προς τούτο, καθώς αποτελεί προτεραιότητα για τη χώρα μας, είτε ως κράτος μέλος της ΕΕ είτε στο πλαίσιο της Προεδρίας του Συμβουλίου. Η διηπειρωτική μας συνεργασία πρέπει να είναι ή δυνατόν πιο ολοκληρωμένη, και να περιλαμβάνει και να δίνει ίση σημασία σε κάθε έναν από τους πέντε τομείς προτεραιότητας που συμφωνήθηκαν στο Κοινό σχέδιο δράσης της Βαλέτας».

Οι τοπικές αρχές της Συρίας δεν εκπροσωπούνταν στη συνεδρίαση της ARLEM, ωστόσο αντιπροσωπεία από τη Λιβύη - με επικεφαλής τον κ. Abdelrauf Beitelmal , Δήμαρχο Τρίπολης, και τον κ. Mustafa al-Baroni, Δήμαρχο Ζιντάν, και συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων από τη Βεγγάζη, τη Σέμπα, τη Σίρτη και το Τομπρούκ - μίλησαν στη σύνοδο ολομέλειας της ARLEM, καθώς και σε διάσκεψη με θέμα τη μετανάστευση στις 22 Φεβρουαρίου.

Ο κ. Beitelmal δήλωσε: «Οι τοπικοί ηγέτες κατάφεραν να διατηρήσουν σημαντικό επίπεδο σταθερότητας σε πολλές περιοχές της Λιβύης τα τελευταία πέντε χρόνια, ωστόσο η ικανότητά μας να παρέχουμε υπηρεσίες επλήγη. Τον Ιανουάριο του 2016, ζητήσαμε από τα μέλη της ARLEM βοήθεια σε έξι τομείς, από την κατάρτιση στη δημοσιονομική διαχείριση μέχρι τη στήριξη της διαχείρισης υδάτων. Περιφέρειες όπως η Φλάνδρα και η Μούρθια, και δήμοι όπως η Αμβέρσα, το Μέχελεν, η Λευκωσία και η Βίλα Ρεάλ Ντε Σάντο Αντόνιο ανταποκρίθηκαν, ενώ μας έχουν δοθεί υποσχέσεις για περισσότερη βοήθεια. Ελπίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και η διεθνής κοινότητα θα αντιληφθούν αυτά τα επιτεύγματα και θα επιτρέψουν τη μακροχρόνια συνεργασία. Όλοι χρειάζονται μια λειτουργική και σταθερή Λιβύη.

Η μετανάστευση από τη Λιβύη αποτέλεσε κεντρικό θέμα της διάσκεψης για τη μετανάστευση και της συνόδου ολομέλειας. Μεταξύ των ομιλητών συμπεριλαμβάνονταν οι κκ. Bettina Muscheidt , επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Λιβύη, Jose Carreira , εκτελεστικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο, Vincenzo Bianco (IT/PES), εισηγητής της ΕτΠ για το άσυλο και δήμαρχος της Κατάνιας, λιμανιού που τα τελευταία χρόνια υποδέχθηκε πολλές χιλιάδες μεταναστών που διασώθηκαν στη Μεσόγειο, και Peter Bossman (SI/PES), εισηγητής της ΕτΠ για τις μεταναστευτικές συμπράξεις της ΕΕ.

Κατά τη συνεδρίαση, η ARLEM υιοθέτησε συστάσεις για την ενεργειακή και κλιματική πολιτική - τις οποίες κατήρτισε ο κ. Mohamed Sadiki , Δήμαρχος Ραμπάτ - και για τη διασυνοριακή συνεργασία στη Μεσόγειο, τις οποίες κατήρτισε ο κ. Francesco Pigliaru , Περιφερειάρχης Σαρδηνίας. Το Μαρόκο ακολουθεί εδώ και σχεδόν μια δεκαετία φιλόδοξη πολιτική ενεργειακής μετάβασης. Η Σαρδηνία φιλοξενεί τη διαχειριστική αρχή προγράμματος διασυνοριακής συνεργασίας που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του μηχανισμού Ευρωπαϊκής Γειτονίας της ΕΕ.

Μεταξύ άλλων αποφάσεων που ελήφθησαν στη Μάλτα, η ARLEM συμφώνησε να στείλει μέλη της στην Τυνησία για την παρακολούθηση των τοπικών εκλογών τη φετινή χρονιά, στο πλαίσιο αποστολής που διοργανώνει το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Σημείωση υπόψη της συντακτικής ομάδας:

• Από το 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών έχει αναπτύξει στενή σχέση με δήμους της Λιβύης, με στόχο την βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών στη Λιβύη και τη στήριξη των λιβυκών δήμων στην ένταξή τους στη διεθνή κοινότητα. Τον Ιανουάριο του 2016, κατόπιν αιτήματος των λιβυκών δήμων, η ΕτΠ συμφώνησε να κινητοποιήσει και να διευκολύνει συμπράξεις μεταξύ δήμων και περιφερειών της Λιβύης και της ΕΕ. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας της Λευκωσίας, που πήρε το όνομά της από την πόλη όπου συμφωνήθηκε, οι δήμοι και οι περιφέρειες της ΕΕ έχουν μέχρι στιγμής παράσχει ή υποσχεθεί στήριξη στις τοπικές αρχές της Λιβύης στους τομείς της διαχείρισης υδάτων, της διαχείρισης αποβλήτων, της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, της δημόσιας διοίκησης, της γλωσσικής κατάρτισης, της κατάρτισης προϋπολογισμού, της αλιείας, της αστυνόμευσης και της καταπολέμησης της ριζοσπαστικοποίησης.

• Σε γνωμοδότηση που κατήρτισε ο Δήμαρχος Ραμπάτ κ. Mohamed Sadiki με θέμα «Ενέργεια και κλιματική αλλαγή στην περιοχή της Μεσογείου», η ARLEM καλεί τις χώρες της Μεσογείου να περιορίσουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων και καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να υπερβούν την πολιτική γειτονίας στην συνδρομή των περιφερειών προκειμένου να αναλάβουν δράσεις για το κλίμα. Καλεί τους πολιτικούς ιθύνοντες - σε όλα τα επίπεδα - να λαμβάνουν υπόψη το κλίμα σε όλες τις πολιτικές τους, και καλεί τους διπλωμάτες να συμμετέχουν περισσότερο στον «περιφερειακό διάλογο», με στόχο τη θέσπιση στιβαρού μεσογειακού πλαισίου συνεργασίας για το κλίμα. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει ότι - στον ενεργειακό τομέα - η ΕΕ πρέπει να σταματήσει τις πολιτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ περιφερειών και, αντ' αυτού, να υιοθετήσει διμερή προσέγγιση. Μεταξύ των συστάσεών της προς τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τις συμβουλεύει να προσχωρήσουν στο Παγκόσμιο Σύμφωνο των Δημάρχων, μια ανιούσα προσέγγιση της δράσης για το κλίμα όπου οι κοινότητες αναλαμβάνουν φιλόδοξες δεσμεύσεις με αντάλλαγμα τεχνική υποστήριξη και ευκολότερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.

• Τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο έχουν ωφελήσει τόσο τις εντός όσο και τις εκτός ΕΕ περιφέρειες, δηλώνει η ARLEM σε γνωμοδότηση που κατήρτισε ο κ. Francesco Pigliaru, Περιφερειάρχης Σαρδηνίας. Ωστόσο, συνιστά συνετή και σταδιακή προσέγγιση όσον αφορά την ανάπτυξη της διασυνοριακής συνεργασίας στη Μεσόγειο, λόγω της πολιτικής, οικονομικής και διοικητικής πολυμορφίας και της συνεχιζόμενης αστάθειας. Επισημαίνει πως, παρότι τα διασυνοριακά προγράμματα είναι δημοφιλή μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αρχών, οι διαφορές στη διοικητική ικανότητα επηρέασαν την συμμετοχή των αρχών της νότιας Μεσογείου και βοηθούν στο να εξηγηθεί γιατί οι τοπικές αρχές σπανίως αποτελούν κύριους εταίρους. Ζητεί περισσότερες προσπάθειες για την οικοδόμηση των θεσμικών τους ικανοτήτων και να τους δοθεί μεγαλύτερος ρόλος στα αναπτυξιακά προγράμματα.

Στοιχεία επικοινωνίας:
Andrew Gardner
Τηλ.: +32 473 843 981
andrew.gardner@cor.europa.eu