Η αύξηση των επενδύσεων με στόχο τη μείωση των αποκλίσεων και την κινητοποίηση των περιφερειών και των δήμων για τη δημιουργία ευκαιριών προς όφελος των πολιτών θα πρέπει να αποτελέσει τη βασική απάντηση στις προκλήσεις που θέτει η μετά Brexit εποχή. Αυτό είναι το κύριο μήνυμα που θέλησαν να στείλουν από τη Βαρσοβία τα μέλη της επιτροπής COTER στις 2 Μαρτίου, από κοινού με την Επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής της ΕΕ κ. Corina Crețu και εκπροσώπους των Υπουργείων Ανάπτυξης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Σλοβακίας, αλλά και της Κροατίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Σλοβενίας.
Η πολιτική συνοχής –με προϋπολογισμό ύψους 454 δις ευρώ έως το 2020– αποτελεί μακράν το κυριότερο επενδυτικό εργαλείο της ΕΕ για τη στήριξη της έξυπνης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες· μειώνει τις αναπτυξιακές αποκλίσεις, προάγει την καινοτομία και αυξάνει την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών της ΕΕ, με τη συμμετοχή των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των εθνικών κυβερνήσεων και των τοπικών και περιφερειακών αρχών.
Ωστόσο, οι περιφέρειες και οι δήμοι της ΕΕ φοβούνται ότι ο ζωτικός στόχος της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής ενδέχεται να υποσκελιστεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ μετά το 2020 –ο οποίος θα υποβληθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως τα τέλη του 2017– λόγω τόσο των επιπτώσεων του Brexit στους διαθέσιμους πόρους όσο και της απόπειρας κεντρικής διαχείρισης των επενδυτικών αποφάσεων της ΕΕ, αντικατάστασης των επιδοτήσεων από δάνεια και εκτροπής πόρων σε διαφορετικές προτεραιότητες, όπως η μετανάστευση, η διαχείριση των εξωτερικών συνόρων ή η στήριξη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Οι προκλήσεις αυτές συζητήθηκαν στις 2 και 3 Μαρτίου στη Βαρσοβία, όπου τα μέλη της επιτροπής COTER εξέτασαν και ενέκριναν το σχέδιο γνωμοδότησης για το μέλλον της πολιτικής συνοχής μετά το 2020 που καταρτίστηκε από τον πρόεδρο της Ομάδας ΕΛΚ της ΕτΠ και υφυπουργό ευρωπαϊκών υποθέσεων του ομόσπονδου κράτους της Σαξονίας-Άνχαλτ κ. Michael Schneider .
« Καμία άλλη ενωσιακή ή εθνική πολιτική δεν μπορεί να επιτύχει κάτι αντίστοιχο με αυτό που υλοποιήθηκε χάρη στην πολιτική συνοχής σε χώρες όπως η Πολωνία και η Γερμανία, κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Πρόκειται για μία από τις πολιτικές της ΕΕ που έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των πολιτών μας, παρέχοντας ευκαιρίες και στήριξη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης – ενισχύοντας, ως εκ τούτου, την αίσθηση του ανήκειν στην Ευρώπη, σε μια εποχή αυξανόμενου λαϊκισμού. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, οφείλουμε να εξασφαλίσουμε ότι η πολιτική συνοχής θα παραμείνει “ΤΟ” επενδυτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνέργεια με άλλα χρηματοδοτικά μέσα και επιχορηγήσεις, όπως το ΕΤΣΕ ή το πρόγραμμα “Ορίζοντας 2020”», τόνισε ο κ. Schneider.
Η Επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής κ. Corina Creţu επεσήμανε τα εξής: « Κατά τους τελευταίους μήνες ακούμε όλο και περισσότερους πολίτες να δηλώνουν ότι νιώθουν πως οι πολιτικοί ιθύνοντες και τα θεσμικά όργανα δεν ενδιαφέρονται γι’ αυτούς και ότι τους έχουν παραμελήσει! Είναι λοιπόν πια καιρός να τους στείλουμε ένα ηχηρό μήνυμα. Το μήνυμά μας πρέπει να καθιστά σαφές ότι η Ευρώπη νοιάζεται γι’ αυτούς· υπάρχει όμως άλλο καλύτερο μέσο από την πολιτική συνοχής για να τους αποδείξουμε; Η πολιτική συνοχής έχει σκοπό να μην παραμελήσει κανέναν και να βελτιώσει την καθημερινή ζωή όλων. Οφείλουμε, συνεπώς, να αγωνιστούμε για την προάσπισή της και για τη διαφύλαξη του μέλλοντός της που είναι άλλωστε το κοινό μας μέλλον. Λέμε “ΝΑΙ” στις θέσεις εργασίας και στην οικονομική ανάπτυξη χάρη στην πολιτική συνοχής, αλλά για όλους, μηδενός εξαιρουμένου, και για το σύνολο των περιφερειών ».
Ο κ. Απόστολος Κατσιφάρας ( PES/EL) πρόσθεσε: «Με την πολιτική Συνοχής μέχρι σήμερα, έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου στην Ελλάδα. Όμως, οι δημοσιονομικές συνθήκες, αλλά και οι «απειλές» εντός και εκτός των συνόρων της Ε.Ε., επιβάλλουν για την ολοκλήρωση και τη διατήρηση της Συνοχής, τη σταθερότητα των ευρωπαϊκών πολιτικών σε όρους στρατηγικής και χρηματοδότησης».
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε παράλληλα με την υπουργική συνεδρίαση των χωρών της Ομάδας του Βίζεγκραντ + 4, κατά την οποία εκπρόσωποι των Υπουργείων Οικονομικής Ανάπτυξης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Σλοβακίας, αλλά και της Κροατίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Σλοβενίας, ενέκριναν ένα έγγραφο όπου τονίζουν τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζει η πολιτική συνοχής για το μέλλον της ΕΕ.
Στις 3 Μαρτίου διοργανώθηκε διάσκεψη υψηλού επιπέδου η οποία έδωσε την ευκαιρία σε εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες της ΕΕ με ειδίκευση στην πολιτική συνοχής να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με τον τρόπο απλοποίησής της, καθιστώντας την συγχρόνως αποτελεσματικότερη και καλύτερα προσαρμοσμένη στις πραγματικές ανάγκες των τοπικών οικονομιών.
Το σχέδιο γνωμοδότησης θα εξετασθεί και θα εγκριθεί από την ΕτΠ κατά τη σύνοδο ολομέλειας της 10ης Μαΐου.
Σημείωση υπόψη της συντακτικής ομάδας
Η πολιτική συνοχής της ΕΕ τίθεται σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια επταετούς κύκλου (2014-2020), μέσω των εξής 5 Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ):
• Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) – προωθεί την ισόρροπη ανάπτυξη στις διάφορες περιφέρειες της ΕΕ.
• Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) – στηρίζει σχέδια που αφορούν την απασχόληση σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή επικράτεια και επενδύει στο ανθρώπινο δυναμικό της Ευρώπης: των εργαζομένων, των νέων ατόμων και όλων εκείνων που αναζητούν εργασία.
• Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) – χρηματοδοτεί έργα στους τομείς των μεταφορών και του περιβάλλοντος στις χώρες με ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) ανά κάτοικο χαμηλότερο του 90% του μέσου όρου της ΕΕ. Κατά την περίοδο 2014-2020, οι χώρες αυτές είναι η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Σλοβενία.
• Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) – εστιάζεται στην επίλυση των ιδιαίτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές της ΕΕ.
• Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) – βοηθά τους αλιείς να υιοθετήσουν πρακτικές βιώσιμης αλιείας και τις παράκτιες κοινότητες να διαφοροποιήσουν την οικονομία τους, συμβάλλοντας έτσι στη βελτίωση της ποιότητας ζωής κατά μήκος των ευρωπαϊκών ακτών.
Οι συνολικές πιστώσεις για την περίοδο 2014-2020 ανέρχονται σε 454 δις ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, σε συνδυασμό με 183 δις ευρώ από εθνικούς πόρους. Με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 638 δις ευρώ, η πολιτική συνοχής είναι το κυριότερο επενδυτικό εργαλείο της Ευρώπης και η διαχείρισή της πραγματοποιείται στο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των εθνικών κυβερνήσεων και των περιφερειών. Για περισσότερες πληροφορίες, καθώς και για τις ειδικές ανά χώρα τάσεις και τα αριθμητικά στοιχεία, ανατρέξτε στην Πύλη Ανοικτών Δεδομένων της συνοχής .
Στοιχεία επικοινωνίας:
Pierluigi Boda (IT, EN)
Tηλ.: +32 2 282 2461
Κινητό: +32 473 85 17 43
pierluigi.boda@cor.europa.eu