Μια πραγματική εταιρική σχέση μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων διακυβέρνησης είναι πρωταρχικής σημασίας για τον καθορισμό προτεραιοτήτων και την αποτελεσματική στόχευση των επενδύσεων στην ευρωπαϊκή επικράτεια
Η Ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) ενέκρινε τη γνωμοδότηση με θέμα την αποτελεσματική συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στα προγράμματα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027, την οποία κατήρτισε ο Juraj Droba (SK/ECR), Περιφερειάρχης Μπρατισλάβας. Στηρίζοντας τη γνωμοδότηση, τα μέλη της ΕτΠ ζητούν τον πλήρη σεβασμό της «αρχής της εταιρικής σχέσης» και την εφαρμογή της στο πλαίσιο των νέων μέσων που χρηματοδοτούνται από το μέσο Next Generation EU, όπως το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 392 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 , η πολιτική συνοχής αποτελεί την κύρια επενδυτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι συμφωνίες εταιρικής σχέσης και τα επιχειρησιακά προγράμματα αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της πολιτικής συνοχής, καθορίζοντας τις στρατηγικές των κρατών μελών όσον αφορά τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων για την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής μέσω της μείωσης των ανισοτήτων μεταξύ περιφερειών. Για να εξασφαλιστεί πως η πολιτική συνοχής θα καλύψει επιτυχώς τις επιτόπιες ανάγκες των πολιτών, η πλήρης συμμετοχή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, των κοινωνικοοικονομικών εταίρων και της κοινωνίας πολιτών σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της εφαρμογής αυτών των σημαντικών εγγράφων έχει εξέχουσα σημασία.
Ο Juraj Droba (SK/ECR), Περιφερειάρχης Μπρατισλάβας και εισηγητής της γνωμοδότησης που ενέκρινε η Ολομέλεια της ΕτΠ, δήλωσε: « Θέλω να τονίσω τη σημασία της συμμετοχής των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις διαπραγματεύσεις για τη νέα περίοδο προγραμματισμού σε επίπεδο ΕΕ. Συχνά, η περιφερειακή διάσταση και η εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση απουσιάζουν από τις συζητήσεις μεταξύ κυβερνήσεων και Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γι’ αυτό, λοιπόν, πρέπει να ενισχυθεί η φωνή των δήμων και των περιφερειών ».
Η γνωμοδότηση βασίζεται στα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης που παρήγγειλε η ΕτΠ , η οποία δείχνει πως η συμμετοχή των εταίρων στην προετοιμασία της νέας περιόδου προγραμματισμού 2021-2027 έχει ελάχιστα βελτιωθεί σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο 2014-2020. Η μελέτη διαπίστωσε πως το δυναμικό των εταιρικών σχέσεων συνεχίζει να υποαξιοποιείται σε πολλές χώρες, ενώ ορισμένες τοπικές και περιφερειακές αρχές συνεχίζουν να στερούνται απευθείας συμμετοχής σε όλα τα στάδια των περιόδων προγραμματισμού.
Οι τοπικοί και οι περιφερειακοί ηγέτες ζητούν την πλήρη εφαρμογή των αρχών της εταιρικής σχέσης στο πλαίσιο των νέων μέσων, όπως ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) που χρηματοδοτούνται από το μέσο Next Generation EU , το σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη. Επιπλέον, επισημαίνουν τον μείζονα αντίκτυπο του ΜΑΑ στην πολιτική συνοχής και τον κίνδυνο πιθανών αλληλεπικαλύψεων και ασυνεπειών μεταξύ αυτών των μέσων, οι οποίες υπάρχει περίπτωση να υπονομεύσουν την αποτελεσματικότητα των ενωσιακών επενδύσεων.
Τα μέλη της ΕτΠ τονίζουν πως οι διαφορές ως προς τον συγχρονισμό της προετοιμασίας των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και των εταιρικών σχέσεων ενδέχεται, σε ορισμένες περιπτώσεις, να παρεμποδίσουν τον αποτελεσματικό θεσμικό συντονισμό και να περιορίσουν την αναζήτηση συνεργειών. Η δυνητική παροχή προτεραιότητας στη χρηματοδότηση του ΜΑΑ έναντι της πολιτικής συνοχής, λόγω της πίεσης για ταχεία εφαρμογή και απορρόφηση, υπάρχει πιθανότητα να περιορίσει τις δραστηριότητες προγραμματισμού και εφαρμογής της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027, επιφέροντας περαιτέρω καθυστερήσεις και προβλήματα όσον αφορά την απορρόφηση των χρηματοδοτικών πόρων της συνοχής. Γι’ αυτό, τα μέλη ζητούν να εγκριθούν χωρίς καθυστέρηση τα βασικά στρατηγικά έγγραφα για τη νέα περίοδο προγραμματισμού, ούτως ώστε η εφαρμογή να μπορέσει να δρομολογηθεί το συντομότερο δυνατόν.
Επιπλέον, οι τοπικοί ηγέτες προειδοποιούν για τις συγκεντρωτικές τάσεις κατά τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων, ως αποτέλεσμα της πανδημίας και της παράλληλης διεξαγωγής δύο περιόδων προγραμματισμού (οι πόροι των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 μπορούν να δαπανηθούν έως το 2023).
Η ΕτΠ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την εφαρμογή της αρχής της εταιρικής σχέσης, τόσο κατά τις άτυπες διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη όσο και κατά την αξιολόγηση των σχεδίων συμφωνιών εταιρικής σχέσης και επιχειρησιακών προγραμμάτων, και να απευθύνει συστάσεις στα κράτη μέλη και στις αρμόδιες αρχές για τη βελτίωση των διαδικασιών εταιρικής σχέσης.
Γενικές πληροφορίες:
Η σύνοδος ολομέλειας της ΕτΠ πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της 19ης Ευρωπαϊκής Εβδομάδας των Δήμων και των Περιφερειών , η οποία συνδιοργανώνεται από την ΕτΠ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις 11 έως τις 14 Οκτωβρίου. Η εφαρμογή και η υλοποίηση της νέας πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027 θα συζητηθεί επίσης σε κοινή συνεδρίαση της επιτροπής Εδαφικής Ανάπτυξης ( REGI ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της επιτροπής «Πολιτική Εδαφικής Συνοχής και Προϋπολογισμός της ΕΕ» ( COTER ) της ΕτΠ, με τη συμμετοχή της Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Elisa Ferreira. Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη συνεδρίαση εδώ .
Λόγω του αντικτύπου της πανδημίας COVID-19, σημειώθηκε καθυστέρηση όσον αφορά τη θέση σε ισχύ της νέας νομοθεσίας για την πολιτική συνοχή, καθώς και την υποβολή των συμφωνιών εταιρικής σχέσης από τα κράτη μέλη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο κανονισμός για την περίοδο 2021-2027 τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2021 και μόνον η συμφωνία εταιρικής σχέσης της Ελλάδας έχει εγκριθεί από την Επιτροπή μέχρι στιγμής.
Στοιχεία επικοινωνίας:
Matteo Miglietta
Τηλ.: +32 (0)470 895 382
matteo.miglietta@cor.europa.eu