Πατήστε εδώ για την αυτόματη μετάφραση του κάτωθι κειμένου.
Η ανάπτυξη δεξιοτήτων για την οικολογική και την ψηφιακή μετάβαση απαιτεί ισχυρή τοπική προσέγγιση  

Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Csaba Borboly (RO/EPP) απαντά σε έξι ερωτήσεις σχετικά με το Ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων για τη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη και την ανθεκτικότητα . Ο πρόεδρος του κομητειακού συμβουλίου Χαργκίτα είναι ο εισηγητής σχεδίου γνωμοδότησης στο οποίο η Επιτροπή καλείται να αναθεωρήσει την προσέγγιση που υιοθετεί στην πρόσφατη ανακοίνωσή της και να συνεκτιμήσει τον μείζονα ρόλο των δήμων και των περιφερειών στην υποστήριξη και την ανάπτυξη σχετικών με τις δεξιότητες υποδομών στα περισσότερα κράτη μέλη. Το σχέδιο γνωμοδότησης θα τεθεί σε ψηφοφορία στη σύνοδο ολομέλειας αυτής της εβδομάδας, στις 3-5 Φεβρουαρίου.

Στη γνωμοδότησή σας, χαιρετίζετε την πρόσφατη εγκαινίαση του Συμφώνου Δεξιοτήτων . Το Σύμφωνο επιδιώκει να συγκεντρώσει ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων που επηρεάζουν ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα. Σε αυτό το πλαίσιο, πώς μπορούν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να συνεισφέρουν στην υλοποίησή του, με στόχο την ανάπτυξη κοινών στρατηγικών και προγραμμάτων κατάρτισης;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να αναγνωρίσει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (ΟΤΑ) ως ιδιοκτητών των σχετικών τοπικών υποδομών, ως δικαιούχων τόσο ενωσιακών πόρων όσο και εθνικής και περιφερειακής στήριξης, καθώς και ως κύριων πυλών προς τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Οι ΟΤΑ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και στην ανάπτυξη πολιτικών που σχετίζονται με τις δεξιότητες. Αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μεριμνήσει για την οικοδόμηση άμεσων συνδέσμων με τους ΟΤΑ που ενδιαφέρονται για την επίσπευση της ενωσιακής χρηματοδότησης ενόψει της δρομολόγησης πιλοτικών έργων, οι δράσεις θα μπορούσαν να υλοποιηθούν πολύ πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Οι τοπικές και οι περιφερειακές εταιρικές σχέσεις μεταξύ ΟΤΑ, ομάδων εμπειρογνωμόνων, εκπροσώπων των εργοδοτών και παρόχων εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελούν επίσης τον ταχύτερο τρόπο κατανόησης του πώς λειτουργεί αποτελεσματικά η περιφερειακά ενσωματωμένη απόκτηση δεξιοτήτων. Οι συμπράξεις αυτές μπορούν να προωθήσουν τοπικές και περιφερειακές αλλαγές, με την καλλιέργεια γνώσεων, κατανόησης και εμπιστοσύνης και με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων φορέων. 

Η επαγγελματική και η τεχνολογική εκπαίδευση χρειάζονται πρακτική εξάσκηση και συνδέονται με χώρους και εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι οι ψηφιακές, οι γλωσσικές και άλλες μη τεχνικές δεξιότητες. Μπορείτε να προσδιορίσετε βέλτιστες πρακτικές ορισμένων περιφερειών που μπορούν να εμπνεύσουν νέες πρωτοβουλίες σε άλλες περιφέρειες;

Ναι, υπάρχει πληθώρα ορθών πρακτικών στις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Κατ’ αρχήν, οι ψηφιακές δεξιότητες και οι δεξιότητες STEM (θετικές επιστήμες, τεχνολογία, μηχανική, μαθηματικά) έχουν καταστεί απαραίτητες στο πλαίσιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) και τα περισσότερα επαγγέλματα χρειάζονται προηγμένες δεξιότητες ΤΠΕ και ψηφιακές δεξιότητες, για παράδειγμα όσον αφορά το χειρισμό μηχανημάτων ή εξοπλισμού αιχμής. Σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχουν λύσεις τρισδιάστατης μοντελοποίησης, εναλλακτικής και εικονικής πραγματικότητας, άρα η ψηφιοποίηση της ΕΕΚ δεν είναι το μέλλον αλλά αποτελεί ήδη το παρόν σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης, όπως οι γερμανικές, οι γαλλικές και οι ιρλανδικές περιφέρειες.

Στα περισσότερα κράτη μέλη, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές παίζουν σημαντικό ρόλο στη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και στην ανάπτυξη πολιτικών που σχετίζονται με τις δεξιότητες. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι έτοιμες να αναλάβουν καθήκοντα που έχουν να κάνουν με την επίσπευση των διαδικασιών των ταμείων της ΕΕ υπό μορφή πιλοτικών προγραμμάτων, με τη διαμόρφωση τοπικών και περιφερειακών στρατηγικών και σχεδίων δράσης και με την αυξημένη χρηματοδότηση νέων πρωτοβουλιών;  

Πιστεύω πως οι ΟΤΑ είναι έτοιμοι να αναλάβουν καθήκοντα που σχετίζονται με την επίσπευση των διαδικασιών των ταμείων της ΕΕ, δεδομένου ότι επιτελούν μείζονα ρόλο στη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και την ανάπτυξη σχετικών με τις δεξιότητες πολιτικών σε τοπικό επίπεδο. Πολυάριθμοι ΟΤΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπεύθυνοι για την απευθείας διαχείριση εξαρτημένων οργανισμών σε διαφορετικούς τομείς, όπως νοσοκομεία, πολιτιστικά κέντρα και υπηρεσίες ορεινής διάσωσης, για να αναφέρω λίγα μόνο παραδείγματα από τη δική μου περιφέρεια, την Κομητεία Χαργκίτα. Με τις δημόσιες και τις πολιτικές τους αρμοδιότητες και την πείρα τους στη διαχείριση προϋπολογισμού, η διαχείριση επισπευσμένων διαδικασιών των ταμείων της ΕΕ για την υλοποίηση σχετικών με τις δεξιότητες έργων θα ήταν εφικτή. Λόγω των βασικών τους αρμοδιοτήτων όσον αφορά τις πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης και του σημαντικού τους ρόλου στις πολιτικές για τους νέους και την απασχόληση σε τοπικό επίπεδο, οι δήμοι και οι περιφέρειες μπορούν να δρομολογούν προγράμματα, πιλοτικά έργα και μέτρα στήριξης σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με τους στόχους του θεματολογίου δεξιοτήτων.  

Κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19, τα περισσότερα εκπαιδευτικά συστήματα ανταποκρίθηκαν γρήγορα και ευέλικτα στις νέες προκλήσεις και κάποια κράτη μέλη επιτάχυναν γρήγορα την ψηφιοποίηση της εκπαίδευσης. Ωστόσο, σε κάποιες λιγότερο ευημερούσες περιφέρειες και μειονεκτούσες κοινότητες, η πρόσβαση στα ψηφιακά εργαλεία αποτέλεσε πρόβλημα, ενώ παράλληλα υπάρχουν ακόμη περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο. Τι μπορούν να κάνουν η ΕΕ και οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές για να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα τοπικής εμβέλειας, τα οποία δεν αποτυπώνονται σχεδόν καθόλου στα γενικά περιφερειακά ή εθνικά δεδομένα;  

Η υπό κατάρτιση γνωμοδότηση για το θεματολόγιο δεξιοτήτων υπογραμμίζει ότι κάθε ενωσιακή παρέμβαση πολιτικής πρέπει να είναι συνδεδεμένη με το περιφερειακό πλαίσιο και ότι μία προσέγγιση "ενιαίας αντιμετώπισης" δεν είναι αποτελεσματική. Η πρόταση βασίζεται στην εμπειρία πολυάριθμων περιφερειών όσον αφορά την πρόσβαση σε ψηφιακά εργαλεία που ήταν καθοριστικής σημασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η ΕΕ θα μπορούσε να στηρίξει ποικιλοτρόπως όλες τις περιφέρειες προκειμένου να εξασφαλίσει ότι κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο. Πρωτίστως, είναι αναγκαία μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη διαμόρφωση των μέτρων χρηματοδότησης: η υλοποίηση της ψηφιακής εκπαίδευσης υπερβαίνει τη χρηματοδότηση εκπαιδευτικών πλατφορμών και την κατάρτιση σε ψηφιακές δεξιότητες και περιλαμβάνει υποδομές όπως η πρόσβαση στην ευρυζωνικότητα σε λιγότερο ευημερούσες περιφέρειες, οι υπολογιστές και οι φορητοί υπολογιστές. Δεύτερον, η ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσει τη συνεργασία και την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ εκπαιδευτικών συστημάτων και διαφορετικών προγραμμάτων σπουδών βασισμένων στις ανάγκες των ανθρώπων και να αντιμετωπίσει το ζήτημα της πρόσβασης κοινωνικά αποκλεισμένων ή ευπαθών ατόμων σε υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και κατάρτιση. Τέλος, η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει κατά πόσον μπορεί να δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα με επιλογή των βέλτιστων πρακτικών, οι οποίες θα είναι προσιτές για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και θα υποστηρίζουν την ανάπτυξη στρατηγικών προσαρμογής και ανθεκτικότητας, καθώς και σχεδίων δράσης, εμπνέοντας νέες πρωτοβουλίες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. 

Στη γνωμοδότησή σας υπογραμμίζετε τη σημασία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και τις συνέπειές της για τους εργαζόμενους στους περισσότερους κλάδους. Πώς μπορούν οι πολιτικές να βοηθήσουν τους εργαζόμενους να κατανοήσουν με σαφήνεια τον μεταβαλλόμενο κόσμο και να δουν καθαρά ότι θα πρέπει να αναζητούν νέες ευκαιρίες και να αναπτύσσουν ανθεκτικότητα;  

Οι πολιτικές της ΕΕ θα πρέπει να διευκολύνουν την δρομολόγηση προγραμμάτων υποστήριξης για συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς και ειδικές ομάδες σε κλάδους που επηρεάζονται από την οικολογική μετάβαση. Αυτά τα προγράμματα πρέπει να ενημερώνουν τους εργαζόμενους στους κλάδους με υψηλή κατανάλωση ενέργειας σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προκύπτουν από την ψηφιακή και την οικολογική μετάβαση. Για τη στήριξη των στοχευόμενων ομάδων, είναι κατ’ αρχήν απαραίτητη η καλύτερη κατανόηση των περιφερειακών αναγκών και ευκαιριών που αφορούν τις δεξιότητες για κάθε επιμέρους κλάδο, και ιδίως για την αυτοκινητοβιομηχανία, τις κατασκευές, τις οικοδομικές υπηρεσίες, τη βιομηχανία σχεδιασμού και δημιουργίας, τη φαρμακευτική βιομηχανία και τον κλάδο των τροφίμων. Δεύτερον, υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθούν ευκαιρίες αναβάθμισης δεξιοτήτων και/ή επανειδίκευσης των ενηλίκων χαμηλής εξειδίκευσης που θα τους βοηθήσουν να ενταχθούν ή να παραμείνουν στην αγορά εργασίας. Έτσι θα μπορούσε να αποφευχθεί η υψηλή ανεργία και οι ενδεχόμενες πολιτικές λιτότητας. Όσον αφορά την ανθεκτικότητα, πρέπει να δοθεί έμφαση όχι μόνο στους σημερινούς εργαζόμενους αλλά και στους μαθητές, που θα πρέπει να αποκτούν τις σχετικές δεξιότητες κατά τη διάρκεια της σχολικής τους φοίτησης.  

Κατά την προετοιμασία της γνωμοδότησής σας, διεξήχθησαν διάφορες διαβουλεύσεις, όπως η γραπτή διαδικτυακή διαβούλευση ενδιαφερομένων φορέων, και διαδικτυακές διμερείς συναντήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP). Όσον αφορά τη διαβούλευση με το CEDEFOP, ποιοι ήταν οι κύριοι προβληματισμοί που εκφράστηκαν κατά τη συζήτηση; Ποιες δράσεις και ποιος σχεδιασμός προτάθηκαν για να επικουρηθεί η Επιτροπή προκειμένου να επικεντρωθεί στα τοπικά και τα περιφερειακά ζητήματα και να αναδειχθεί ο ρόλος των ΟΤΑ;  

Κατά τις διαβουλεύσεις με διαφορετικούς φορείς λάβαμε πολύ χρήσιμες προτάσεις που μας βοήθησαν να προετοιμάσουμε τη γνωμοδότηση. Το CEDEFOP τόνισε ότι είναι σημαντικό να προσεγγίσουμε τα άτομα με χαμηλότερη εξειδίκευση. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές, ως περισσότερο εξοικειωμένες με αυτούς τους τομείς, βρίσκονται στην καταλληλότερη θέση για να προσεγγίσουν τους πολίτες και να αντιμετωπίσουν τις τοπικές προκλήσεις. Γι’ αυτό, οι πολιτικές πρέπει να διαφοροποιούνται και να συνεκτιμούν τα τοπικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, η αρχική ΕΕΚ, που έχει σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωτική δομή, πρέπει να περιλαμβάνει διάφορες μορφές εταιρικών σχέσεων με ιδρύματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, ΜΚΟ και επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων. Οι ΟΤΑ βρίσκονται σε ιδανική θέση για την οργάνωση αυτών των σχέσεων μεταξύ εταίρων σε τοπικό επίπεδο.

Περισσότερες πληροφορίες

Τον Ιούλιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το νέο Ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων , που αποσκοπεί τη βελτίωση της συνάφειας των δεξιοτήτων στην ΕΕ προκειμένου να ενισχυθεί η βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, να εξασφαλιστεί η κοινωνική δικαιοσύνη και να ενισχυθεί η ανθεκτικότητά μας. Το εν λόγω θεματολόγιο καθορίζει φιλόδοξους στόχους για την αναβάθμιση δεξιοτήτων (βελτίωση των υφιστάμενων δεξιοτήτων) και την επανειδίκευση (κατάρτιση σε νέες δεξιότητες), οι οποίοι πρέπει να επιτευχθούν την επόμενη πενταετία. Για παράδειγμα, 50% των ενηλίκων ηλικίας 25-64 ετών θα πρέπει να εγγράφονται σε προγράμματα κατάρτισης κάθε χρόνο, ενώ 70% των ενηλίκων ηλικίας 15-74 ετών θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον στοιχειώδεις ψηφιακές δεξιότητες έως το 2025.

Το Σύμφωνο δεξιοτήτων που εγκαινίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2020 αποτελεί πρότυπο κοινής δέσμευσης για την ανάπτυξη δεξιοτήτων στην Ευρώπη, που περιλαμβάνει τόσο το δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα. Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν να τηρούν τις βασικές αρχές του Χάρτη: 1) προώθηση κουλτούρας δια βίου μάθησης για όλους, 2) οικοδόμηση ισχυρών εταιρικών σχέσεων δεξιοτήτων, 3) παρακολούθηση της προσφοράς/ζήτησης δεξιοτήτων και πρόβλεψη των αναγκών δεξιοτήτων και 4) καταπολέμηση των διακρίσεων και προώθηση της ισότητας των φύλων και των ίσων ευκαιριών.

Στοιχεία επικοινωνίας της Υπηρεσίας Τύπου : pressecdr@cor.europa.eu

Κοινοποίηση :