Ενόψει μιας κρίσιμης συνόδου κορυφής της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) υπέβαλε μια σειρά προτάσεων για την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας σε τοπικό επίπεδο. Σε γνωμοδότηση με εισηγητή τον Andries Gryffroy (BE/EA) , μέλος του Φλαμανδικού Κοινοβουλίου, οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν να τεθούν στον πυρήνα των πρωτοβουλιών της Πράσινης Συμφωνίας, να τους δοθεί άμεση πρόσβαση στα κονδύλια της ΕΕ και να προβλεφθεί ευρωπαϊκός περιφερειακός πίνακας αποτελεσμάτων για την αξιολόγηση των κλιματικών δράσεών τους και του αντικτύπου τους. Αυτές είναι ορισμένες από τις κυριότερες προτάσεις που περιλαμβάνονται στη γνωμοδότηση με θέμα « Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στις περιφέρειες: αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας ». Ενώ εξακολουθεί να εκκρεμεί η επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, τη δέσμη μέτρων για την ανάκαμψη και τον στόχο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, οι τοπικοί ηγέτες προειδοποιούν ότι περαιτέρω καθυστερήσεις θα θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική ανάκαμψη από τη νόσο COVID-19, πλήττοντας σοβαρά τις τοπικές και τις περιφερειακές κοινότητες σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η κλιματική δράση και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η αναπτυξιακή στρατηγική της ΕΕ για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, παραμένουν στην κορυφή του πολιτικού θεματολογίου της ΕΕ. Κατά τη σύνοδο ολομέλειας του Δεκεμβρίου 2020 , η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ενέκρινε βαρυσήμαντη γνωμοδότηση με θέμα την Πράσινη Συμφωνία , η οποία περιλαμβάνει συστάσεις σε τρεις τομείς: διακυβέρνηση, χρηματοδότηση και μηχανισμοί παρακολούθησης.

Ο εισηγητής Andries Gryffroy (BE/EA) , μέλος του Φλαμανδικού Κοινοβουλίου, δήλωσε: «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα αποδειχθεί επιτυχής μόνον εάν υποστηρίξει μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή. Ζητούμε στενότερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες θα τεθούν στον πυρήνα της εν λόγω συμφωνίας. Σημαντικός αριθμός δήμων και περιφερειών έχουν ήδη υιοθετήσει σχέδια ενεργειακής μετάβασης και τοπικές πράσινες συμφωνίες, που αντικατοπτρίζονται όμως σπανίως στα εθνικά σχέδια και τις εθνικές στρατηγικές. Προτείνουμε οι υποεθνικές αρχές να συμμετέχουν πλήρως στη διαμόρφωση και την υλοποίηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και να διαθέτουν μεγαλύτερη και ευκολότερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με το Κοινό Κέντρο Ερευνών της για την κατάρτιση ενός ευρωπαϊκού περιφερειακού πίνακα αποτελεσμάτων, με σκοπό την παρακολούθηση και την καταγραφή της προόδου που σημειώνεται όσον αφορά τη νομοθεσία, τις πολιτικές και τη χρηματοδότηση που σχετίζονται με το κλίμα και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο».

Όσον αφορά τη διακυβέρνηση, η ΕτΠ εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι οι συνεισφορές των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για το κλίμα σπανίως αντικατοπτρίζονται στα εθνικά σχέδια που καταρτίζονται στις πρωτεύουσες της ΕΕ. Οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν να συμμετάσχουν με δομημένο τρόπο στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης από τη νόσο COVID-19 και των επενδύσεων της Πράσινης Συμφωνίας, προτείνοντας την επέκταση των υποχρεωτικών διαβουλεύσεων και των πολυεπίπεδων διαλόγων σε όλους τους τομείς της Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων των εξής: της ενέργειας και του κλίματος, των μεταφορών, της βιοποικιλότητας και του οικολογικού προσανατολισμού των αστικών περιοχών.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, τα μέλη κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με την κεντρική διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ. Στη γνωμοδότηση της ΕτΠ με θέμα την Πράσινη Συμφωνία ζητείται να δοθεί στους δήμους και τις περιφέρειες άμεση πρόσβαση στους πόρους της ΕΕ, δεδομένου ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι αυτές που λαμβάνουν τα περισσότερα μέτρα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής σε αυτήν και βρίσκονται στην πλέον κατάλληλη θέση ώστε να γνωρίζουν τις πραγματικές επιτόπιες συνθήκες.

Οι τρέχουσες προτάσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ αφιερώνουν ποσοστό 30% στη δράση για το κλίμα. Η δέσμη μέτρων για την ανάκαμψη από τη νόσο COVID-19, το μέσο «Next Generation EU», περιλαμβάνει ποσοστό τουλάχιστον 37% για δαπάνες που σχετίζονται με το κλίμα.

Όσον αφορά την παρακολούθηση, τα μέλη υπενθυμίζουν ότι οι μηχανισμοί και οι δείκτες είναι απαραίτητοι για την επακριβή εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, αλλά και για τον προσδιορισμό των επιτευγμάτων των δήμων και των περιφερειών όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της συμβολής τους στην προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.

Η ΕτΠ προκρίνει τη δρομολόγηση ενός ευρωπαϊκού περιφερειακού πίνακα αποτελεσμάτων ως μέσου για την παροχή τεκμηρίων σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται όσον αφορά την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας και των σχεδίων ανάκαμψης σε τοπικό επίπεδο. Οι εν λόγω δείκτες είναι αναγκαίοι για την ύπαρξη μιας βάσης αναφοράς ως προς την κλιματική μετάβαση κάθε περιφέρειας και, άρα, για τον καλύτερο προσδιορισμό των ιδιαιτεροτήτων, των προκλήσεων και των αναγκών της, καθώς και για την εκτίμηση του αντικτύπου των κλιματικών δράσεων.

Κατά την παραμονή της συνόδου κορυφής της ΕΕ αυτήν την εβδομάδα, η οποία αποσκοπεί στην επίτευξη συμφωνίας σχετικά με την αναβάθμιση του στόχου της ΕΕ για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με ορίζοντα το 2030 —και, προπαντός, συμφωνίας σχετικά με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και τη δέσμη μέτρων ανάκαμψης από τη νόσο COVID-19— τα μέλη διεξήγαγαν συζήτηση με τη Svenja Schulze , Ομοσπονδιακή Υπουργό Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας της Γερμανίας. Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών Απόστολος Τζιτζικώστας υπενθύμισε ότι «τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να συμφωνήσουν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 και να εγκρίνουν χωρίς χρονοτριβή τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό και τα σχέδια ανάκαμψης της ΕΕ. Τα κονδύλια πρέπει να είναι διαθέσιμα έως το πρώτο εξάμηνο του 2021, ειδάλλως, θα είναι πλέον πολύ αργά για να συμβάλει η ΕΕ στην προστασία των τοπικών κοινοτήτων και στη διαφύλαξη των οικονομιών μας».

Γενικές πληροφορίες

Το 70% των μέτρων μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και το 90% των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή λαμβάνονται από τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, οι οποίες είναι επίσης αρμόδιες για πάνω από το 65% των δημόσιων επενδύσεων που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον στην ΕΕ.

Διαβάστε εδώ την πιο πρόσφατη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο εισηγητής Andries Gryffroy (BE/EA).

Στις 13 Οκτωβρίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) δεσμεύθηκαν για ένα νέο στάδιο συνεργασίας με στόχο την επιτάχυνση της υλοποίησης της Πράσινης Συμφωνίας στους δήμους και τις περιφέρειες της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια συζήτησης με τον Frans Timmermans, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία κάλεσε τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να κάνουν κτήμα τους την Πράσινη Συμφωνία και να τη διαπλάσουν στους τομείς αρμοδιότητάς τους.  Διαβάστε εδώ τη σχετική ανακοίνωση Τύπου . 

Η πρωτοβουλία « Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση » αποτελεί νέα πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών που έχει ως στόχο να τεθούν οι δήμοι και οι περιφέρειες στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και να εξασφαλιστεί ότι τόσο η στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ΕΕ όσο και τα σχέδια ανάκαμψης από την πανδημία COVID-19 θα μετουσιωθούν σε απευθείας χρηματοδότηση των δήμων και των περιφερειών και σε απτά έργα για κάθε περιοχή. Η πρωτοβουλία εγκαινιάστηκε στις 15 Ιουνίου 2020 με τη δημιουργία ειδικής ομάδας εργασίας, αποτελούμενης από 13 μέλη . Διαβάστε εδώ την ανακοίνωση Τύπου.

Ενημερωθείτε για τις 200 βέλτιστες πρακτικές της ΕτΠ στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας στον διαδικτυακό μας χάρτη .

Περισσότερες πληροφορίες:

Οι φωτογραφίες της 141ης συνόδου ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών είναι διαθέσιμες στο άλμπουμ της ΕτΠ στο Flickr .

Επικοινωνία:

David Crous

david.crous@cor.europa.eu

+32 (0) 470 88 10 37