Η βελτίωση των κανόνων και η ενίσχυση του ρόλου του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι καίριας σημασίας για τη διατήρηση της ουσίας της πολιτιστικής και γαστρονομικής κληρονομιάς της Ευρώπης, με πωλήσεις ύψους 74,76 δισ. ευρώ.
Στη γνωμοδότησή της που εγκρίθηκε στη σύνοδο ολομέλειάς της στις 30 Νοεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) υποστηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συγχωνευθούν τα τρία συστήματα γεωγραφικών ενδείξεων σε ένα ενιαίο σύστημα, με κοινές διατάξεις για τα γεωργικά προϊόντα, τα τρόφιμα, τους οίνους και τα αλκοολούχα ποτά. Η ΕτΠ επικροτεί όλως ιδιαιτέρως την ανάθεση μέρους της διεκπεραίωσης των φακέλων στο Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO), το οποίο διαθέτει αποτελεσματικά εργαλεία που μπορούν να τεθούν στην υπηρεσία των παραγωγών προϊόντων με γεωγραφική ένδειξη για την απλούστευση των διαδικασιών καταχώρισης, τη βελτίωση του ελέγχου των γεωγραφικών ενδείξεων και την καταπολέμηση της απάτης.
Οι γεωγραφικές ενδείξεις αποτελούν μέρος της πολιτιστικής και γαστρονομικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και αντιπροσωπεύουν 74,76 δισ. ευρώ σε πωλήσεις, ήτοι 15,5 % του συνόλου των εξαγωγών γεωργικών ειδών διατροφής της ΕΕ. Σε μια εποχή όπου οι τιμές των γεωργικών πρώτων υλών εκτινάσσονται, οι ποιοτικές αλυσίδες παραγωγής έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα στις περιφέρειες όπου αναπτύσσονται, ιδίως επειδή έχουν σταθεροποιητική επίδραση στην περιφερειακή οικονομία.Συντελούν επίσης στην ανάπτυξη των επενδύσεων, της έρευνας και της καινοτομίας στις κατά τόπους περιοχές και στην εξασφάλιση δίκαιου μεριδίου της αξίας στους παραγωγούς.
Η Karine Gloanec-Maurin (FR/PES), δημοτική σύμβουλος Κουετρόν-ο-Περς (Νομός Λουάρ-ε-Σερ), πρόεδρος της Ένωσης Δήμων Κολίν ντι Περς και εισηγήτρια της γνωμοδότησης, δήλωσε: «Οι γεωγραφικές ενδείξεις είναι στενά συνυφασμένες με την ευρωπαϊκή ταυτότητα. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τη Γαλλία χωρίς σαμπάνια, την Ιταλία χωρίς παρμεζάνα ή την Ισπανία χωρίς ιβηρικό ζαμπόν;Έχουν διαμορφώσει τα χαρακτηριστικά του κάθε τόπου μας και εξακολουθούν να διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην αγροτική ανάπτυξη, καθώς εξασφαλίζουν καλύτερο εισόδημα στους παραγωγούς και συμβάλλουν στην ελκυστικότητα των αγροτικών περιοχών.Αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής γεωργίας υψηλής ποιότητας.Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕτΠ έχει υποστηρίξει την εξέλιξη του συστήματος γεωργικών ενδείξεων προς μια εθελοντική προσέγγιση υπέρ της σταθερότητας, ώστε να ενθαρρυνθούν οι παραγωγοί και οι ομάδες παραγωγών να συμμετάσχουν περισσότερο στη βιώσιμη μετάβαση».
Ο ευρωβουλευτής Paolo De Castro (IT/S&D), εισηγητής της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη μεταρρύθμιση των γεωγραφικών ενδείξεων, συμμετείχε στη συζήτηση και δήλωσε: «Δεν πρόκειται για επανάσταση, αλλά για την εξέλιξη ενός συστήματος μοναδικού στον κόσμο, το οποίο ήδη λειτουργεί καλά και δημιουργεί αξία χωρίς να χρειάζεται καθόλου δημόσιες επενδύσεις.Προκειμένου να βελτιωθεί πραγματικά η κατάσταση των παραγωγών μας, που παράγουν προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας, η δράση μας βασίζεται σε τέσσερις κύριους πυλώνες: ενίσχυση του ρόλου των ομάδων παραγωγών· αυξημένη προστασία· απλούστευση και διασαφήνιση του ρόλου του EUIPO· βιωσιμότητα.Για πρώτη φορά, ο κανονισμός αυτός προσφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας μιας ενιαίας πράξης για όλα τα προϊόντα ποιότητας, ενώ παράλληλα διατηρούνται οι ιδιαιτερότητες του κάθε κλάδου.Ευελπιστώ ότι εντός των προσεχών εβδομάδων όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα συντελέσουν στη βελτίωση του κειμένου, ούτως ώστε το έργο αυτό να μην αποτελέσει δυνατότητα συμμετοχής για ορισμένους και χαμένη ευκαιρία για άλλους».
Κύρια σημεία της γνωμοδότησης:
Η ΕτΠ χαιρετίζει τη διάθεση, εκ μέρους του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO), της τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης του σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, η οποία αποτελεί την κύρια καινοτομία της μεταρρύθμισης που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η εμπειρογνωμοσύνη του EUIPO θα μπορούσε να προσφέρει σημαντική στήριξη για την ενίσχυση της προστασίας των γεωγραφικών ενδείξεων. Ωστόσο, οι γεωγραφικές ενδείξεις δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως σήματα, θα έπρεπε λοιπόν να διευκρινίζεται στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η εξέταση από το EUIPO θα πρέπει να αφορά αποκλειστικά τον τομέα της διανοητικής ιδιοκτησίας.
Ο κανονισμός θα πρέπει να καθορίζει κριτήρια περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικο-πολιτιστικής βιωσιμότητας, τα οποία η Επιτροπή θα επιθυμούσε να ορίζουν οι ομάδες παραγωγών, προκειμένου αυτά να παραμείνουν υπό τον πλήρη έλεγχο των Ευρωπαίων συννομοθετών, ήτοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ.
Οι ομάδες παραγωγών θα πρέπει να ενθαρρύνονται να βελτιώσουν την οργάνωσή τους, ώστε να λειτουργούν αποτελεσματικά και να αναπτύσσουν ισχυρή συλλογική διαχείριση των γεωγραφικών ενδείξεων. Ωστόσο, η εναρμόνιση σε ενωσιακό επίπεδο πρέπει να μην υπονομεύει τα ήδη υφιστάμενα εθνικά συστήματα που λειτουργούν ικανοποιητικά.
Η αναγνώριση της συμβολής των περιφερειακών και τοπικών φορέων στην προετοιμασία και την ολοκλήρωση των διαδικασιών καταχώρισης αποτελεί σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων φορέων.
Η ΕτΠ, ως η συνέλευση των τοπικών και περιφερειακών αρχών της ΕΕ, θα πρέπει να συμμετέχει πλήρως στη διαδικασία αξιολόγησης του νέου συστήματος γεωγραφικών ενδείξεων, δεδομένης της σημασίας τους για την τοπική αυτοδιοίκηση.
Γενικές πληροφορίες:
Μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2021, 3 306 γεωγραφικές ενδείξεις είχαν καταχωριστεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα κράτη μέλη της. Πάνω από τις μισές καταχωρισμένες ονομασίες ανήκουν σε τρία κράτη μέλη: την Ιταλία (858 ονομασίες), τη Γαλλία (734 ονομασίες) και την Ισπανία (354 ονομασίες). Ακολουθούν η Ελλάδα (270 ονομασίες), η Πορτογαλία (190 ονομασίες) και η Γερμανία (167 ονομασίες).
Οι περισσότερες γεωγραφικές ενδείξεις που έχουν καταχωριστεί αφορούν τους τομείς του οίνου και των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων (49 % και 44 % των καταχωρισμένων ονομασιών αντίστοιχα). Τα αλκοολούχα ποτά αντιπροσωπεύουν το 7 % των καταχωρισμένων ονομασιών, ενώ τα αρωματισμένα αμπελοοινικά προϊόντα το 0,2 %.
Επικοινωνία:
Marie-Pierre Jouglain – Υπεύθυνη Τύπου
Τηλ.: +32 473 52 41 15
mariepierre.jouglain@cor.europa.eu