Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενώνουν τις δυνάμεις τους για να επιταχύνουν την αναβάθμιση των δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων στις τοπικές και περιφερειακές κοινότητες ολόκληρης της ΕΕ

Η ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος της ΕΕ είναι καίριας σημασίας για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και την τόνωση της απασχόλησης κατά την ανάκαμψη από την κρίση COVID-19. Παρότι το 75% των υφιστάμενων κτιρίων στην ΕΕ θεωρούνται ενεργειακά μη αποδοτικά, επί του παρόντος ανακαινίζεται σε ετήσια βάση μόνο το 1% των κτιρίων. Τα κτίρια ευθύνονται για το 40% της κατανάλωσης ενέργειας στην Ευρώπη και για το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου Εκτιμάται ότι το Κύμα ανακαινίσεων μπορεί να δημιουργήσει 160.000 επιπλέον θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα έως το 2030. Η κρίση που προκλήθηκε στον τομέα της υγείας λόγω της νόσου COVID-19 επέτεινε την ανάγκη βελτίωσης των κτιρίων μας και εξάλειψης της ενεργειακής φτώχειας, η οποία εξακολουθεί να πλήττει περίπου 40 εκατομμύρια πολίτες στην ΕΕ.

Σε συνεδρία με τίτλο « Χρηματοδότηση του Κύματος ανακαινίσεων », εκπρόσωποι της ΕΕ, τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες και εμπειρογνώμονες από ολόκληρη την ΕΕ συζήτησαν για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που επιφέρει για τους δήμους και τις περιφέρειες η επίσπευση της αναβάθμισης του κτιριακού τους αποθέματος. Το Κύμα ανακαινίσεων αποσκοπεί στην άρση των εμποδίων που παρακωλύουν την ανακαίνιση των κτιρίων, όπως διαρθρωτικά και διοικητικά εμπόδια, έλλειψη επενδύσεων, αδυναμίες της αγοράς, κανονιστικοί φραγμοί και απουσία εμπειρογνωμοσύνης.

Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο Juan Espadas (ES/PES) , δήμαρχος Σεβίλλης και πρόεδρος της επιτροπής ENVE και της ομάδας εργασίας « Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση » της ΕτΠ, δήλωσε: «Σήμερα γνωρίζουμε ότι η καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης συναρτάται σε μεγάλο βαθμό με την αναβάθμιση του κτιριακού μας αποθέματος. Το Κύμα ανακαινίσεων, ως καίριος πυλώνας της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, αποτελεί ευκαιρία για να καταστήσουμε πιο βιώσιμα, οικολογικά και ενεργειακά αποδοτικά τόσο τα δημόσια κτίρια μας, όπως σχολεία, νοσοκομεία και κοινωνικές κατοικίες, όσο και τα σπίτια μας. Η χρηματοδότηση αυτής της εκτεταμένης αστικής επανάστασης είναι απολύτως απαραίτητη για την επιτυχία της, αλλά δεν τίθεται μόνο ζήτημα χρηματοδότησης. Χρειάζεται συγκερασμός των κλιματικών και των κοινωνικών στόχων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι κανένας πολίτης ή τόπος δεν θα αφεθεί στο περιθώριο».

Ο Enrico Rossi (IT/PES) , εισηγητής της ΕτΠ για το «Κύμα ανακαινίσεων» ( ενημερωτικό δελτίο της γνωμοδότησης ), πρώην περιφερειάρχης Τοσκάνης (2010-2020) και νυν δημοτικός σύμβουλος Σίνια (Φλωρεντία), δήλωσε: « 17% των Ευρωπαίων ζουν σε υπερπλήρεις κατοικίες, ενώ τουλάχιστον 34 εκατομμύρια πολίτες βιώνουν ενεργειακή φτώχεια. Το Κύμα ανακαινίσεων πρέπει να βελτιώσει την αλληλεγγύη και την κοινωνική ένταξη και να καταπολεμήσει τη φτώχεια με την αύξηση των επενδύσεων σε ενεργειακά αποδοτικές δημόσιες και κοινωνικές κατοικίες. Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης στην οικονομία είναι εξαιρετικά σοβαρές. Η ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων στον κατασκευαστικό τομέα μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό συνοδευτικό ρόλο στην ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19».

Το σχέδιο γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα «Κύμα ανακαινίσεων» πρόκειται να εγκριθεί στην επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής ENVE την 1η Φεβρουαρίου , ενώ η έγκριση του τελικού κειμένου είναι προγραμματισμένη για τη σύνοδο ολομέλειας του Μαρτίου 2021.

Η Vlasta Krmelj (SI/EPP) , δήμαρχος Selnica ob Dravi, αντιπρόεδρος της ομάδας εργασίας για τη χρηματοδότηση και τις επενδύσεις της FEDARENE (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οργανισμών και Περιφερειών για την Ενέργεια και το Περιβάλλον) και διευθύντρια της ENERGAP τόνισε ότι « οι οργανισμοί ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι έτοιμοι να μετατρέψουν το Κύμα ανακαινίσεων σε συγκεκριμένα προγράμματα με στόχο τη μόχλευση μαζικών επενδύσεων. Οι οργανισμοί αυτοί λειτουργούν ως παράγοντες διευκόλυνσης της αγοράς με δημόσια εντολή που παρέχουν τεχνική βοήθεια στους δήμους, τις περιφέρειες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες και μπορούν να φέρνουν σε επαφή τους ενδιαφερόμενους φορείς με τα διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης. Διαθέτουν ικανότητα και εμπειρογνωσία όσον αφορά τα κτίρια, την τεχνολογία και τις αλυσίδες αξίας, καθώς και πείρα στη συγκρότηση μοντέλων χρηματοδότησης με πολλαπλές χρηματοδοτικές ροές».

Ο Mikel Irujo (ES/EA) , γενικός διευθυντής Εξωτερικών Υποθέσεων της Περιφερειακής Κυβέρνησης Ναβάρας, δήλωσε: « Η πείρα που αποκτήσαμε από τη σύμπραξη για την ενεργειακή απόδοση του Αστικού Θεματολογίου είναι εξαιρετικά θετική. Ορισμένα από τα μέτρα που προτείναμε συνεκτιμήθηκαν στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το «Κύμα ανακαινίσεων», όπως η ανάγκη δημιουργίας «μονοαπευθυντικής θυρίδας» που θα παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στη βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση».

Στους προσκεκλημένους ομιλητές περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, μέλος του ιδιαίτερου γραφείου της Επιτρόπου Ενέργειας της ΕΕ Kadri Simson , καθώς και εκπρόσωποι της ΓΔ ENER , της ΓΔ REGIO και του EASME (Εκτελεστικός Οργανισμός για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις). Ο εκπρόσωπος της ΕΤΕπ υπενθύμισε ότι οι δημόσιες επενδύσεις δεν θα επαρκέσουν για την κάλυψη του υφιστάμενου επενδυτικού κενού στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης. Την περασμένη εβδομάδα, η ΕτΠ και η ΕΤΕπ ανανέωσαν τη συνεργασία τους με ένα κοινό σχέδιο δράσης για το 2021 .

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να θεσπίσουν μακροπρόθεσμες εθνικές στρατηγικές ανακαίνισης ως αναπόσπαστο τμήμα των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) . Η επιτυχία των εθνικών στρατηγικών ανακαίνισης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, οι οποίες έχουν στην ιδιοκτησία τους ή διαχειρίζονται μεγάλα κτιριακά αποθέματα και είναι υπεύθυνες για το ένα τρίτο των δημόσιων δαπανών και για τα δύο τρία των δημόσιων επενδύσεων στην ΕΕ. Δυστυχώς, σύμφωνα με πρόσφατη διαβούλευση (του Ιανουαρίου 2021) που διενεργήθηκε από την ΕτΠ και το ΣΕΔΠ (Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών), « πολλές κυβερνήσεις της ΕΕ αποκλείουν τους δήμους και τις περιφέρειες από την προετοιμασία των σχεδίων ανάκαμψης μετά την νόσο COVID-19 ».

Γενικές πληροφορίες:

Η εκδήλωση «Χρηματοδότηση του Κύματος ανακαινίσεων» εμπίπτει στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση». Ως συνιστώσα της προτεραιότητας της ΕτΠ για την οικοδόμηση ανθεκτικών κοινοτήτων , η « Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση » αποτελεί πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών που έχει ως στόχο να τεθούν οι δήμοι και οι περιφέρειες στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και να εξασφαλιστεί ότι τόσο η στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ΕΕ όσο και τα σχέδια ανάκαμψης από την πανδημία COVID-19 θα μετουσιωθούν σε απευθείας χρηματοδότηση των δήμων και των περιφερειών και σε απτά έργα για κάθε τόπο. Η πρωτοβουλία «Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση» εγκαινιάστηκε στις 15 Ιουνίου 2020 με τη δημιουργία ειδικής ομάδας εργασίας, αποτελούμενης από 13 μέλη . Προκειμένου να εμπνεύσει και να επιταχύνει την ανάληψη δράσης, η πρωτοβουλία «Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση» περιλαμβάνει έναν διαδικτυακό χάρτη με 200 βέλτιστες πρακτικές.

Το «Κύμα ανακαινίσεων», εγκαινιάστηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020 μέσω της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο « Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη – οικολογικά κτίρια, θέσεις εργασίας, καλύτερη ζωή ». Αποτελεί βασικό πυλώνα του χάρτη πορείας της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας .

Το «Κύμα ανακαινίσεων» αποσκοπεί στην άρση των εμποδίων που παρακωλύουν τις ανακαινίσεις κτιρίων. Ο Όμιλος Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων για την Ενεργειακή Απόδοση ( EEFIG ) εντόπισε έξι είδη εμποδίων: διαρθρωτικά εμπόδια, φραγμοί στην πληροφόρηση, αδυναμίες της αγοράς, απουσία εμπειρογνωμοσύνης, συνδυασμός παραγόντων που δυσχεραίνουν τη συγκέντρωση έργων και/ή την υλοποίηση αποτελεσματικότερων συνοικιακών προσεγγίσεων και κανονιστικοί φραγμοί. Όλα αυτά τα εμπόδια επηρεάζουν άμεσα τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και παρακωλύουν την ικανότητά τους να επενδύουν περισσότερο σε ενεργειακά αποδοτικά έργα.

Παράλληλα με την απαλλαγή του τομέα των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές και τον οικολογικό προσανατολισμό των πόλεων, η ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος της ΕΕ αποτελεί βασική προτεραιότητα της Πράσινης Συμφωνίας , όχι μόνο λόγω της δυνητικής ικανότητάς της για τη μείωση τόσο της χρήσης ενέργειας όσο και των εκπομπών CO ₂ , αλλά και ως κινητήρια δύναμη της βιώσιμης ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Ο κατασκευαστικός τομέας αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή δημιουργίας θέσεων εργασίας για κάθε ένα εκατομμύριο ευρώ που επενδύεται ( ΔΟΕ 2020 ).

Αυτή την εβδομάδα, η ομάδα PES της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών φιλοξενεί μια σειρά εκδηλώσεων με τίτλο « Στέγη για όλους: Ώρα για δράση στην Ευρώπη ».

Επικοινωνία:

David Crous

david.crous@cor.europa.eu

+32 (0) 470 88 10 37