Πατήστε εδώ για την αυτόματη μετάφραση του κάτωθι κειμένου.
Ζητούμε έναν ευρωπαϊκό περιφερειακό πίνακα αποτελεσμάτων ‎ για την παρακολούθηση της δράσης των δήμων και των περιφερειών για το κλίμα και την αξιολόγηση του αντικτύπου της  

Σε αυτή τη συνέντευξη, ο Andries Gryffroy (BE/EA) απαντά σε πέντε ερωτήσεις σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους δήμους και τις περιφέρειες και τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στην καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και στην καθοδήγηση της μετάβασης προς μια πιο βιώσιμη και ανθεκτική κοινωνία. Ο κ. Gryffroy, μέλος του Φλαμανδικού Κοινοβουλίου, ζητεί την εκπόνηση ευρωπαϊκού περιφερειακού πίνακα αποτελεσμάτων για την παρακολούθηση της δράσης των δήμων και των περιφερειών για το κλίμα και την αξιολόγηση του αντικτύπου της. Πρόκειται για μία από τις βασικές προτάσεις της γνωμοδότησής του με θέμα « Ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στις περιφέρειες: αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας », που προβλέπεται να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών στη σύνοδο ολομέλειας του Δεκεμβρίου.

Πώς συνδέονται μεταξύ τους η κλιματική αλλαγή και η Πράσινη Συμφωνία;

Η ΕΕ, μέσω της πρωτοβουλίας «Πράσινη Συμφωνία», επαναβεβαιώνει τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή της για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και προτείνει μια αναπτυξιακή στρατηγική που αποσκοπεί στη διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, καθιστώντας την ταυτόχρονα περισσότερο βιώσιμη και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων. Η Πράσινη Συμφωνία θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων μας για το κλίμα με την ενίσχυση των πράσινων επενδύσεων, υπό την προϋπόθεση, αφενός, ότι θα προάγει μια στοχευμένη και ισορροπημένη προσέγγιση που θα συνεκτιμά τις διαφορετικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες των δήμων και των περιφερειών και, αφετέρου, ότι θα δίνει προτεραιότητα σε οικονομικά αποδοτικά μέτρα και σε τομείς με αυξημένες δυνατότητες δημιουργίας θέσεων εργασίας. Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχής υλοποίηση της μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα, η Πράσινη Συμφωνία πρέπει να υποστηρίζει μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή, να κατανέμεται δίκαια στην εδαφική επικράτεια της ΕΕ, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, και να παρέχει την απαιτούμενη ευελιξία για την εξασφάλιση αποδοτικότητάς της από άποψη κόστους.

Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές όσον αφορά τον συνδυασμό της ανάκαμψης από την κρίση COVID-19 με τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη;

Η κρίση COVID-19 απέδειξε την ευπάθεια των κοινωνιών και των οικονομιών μας και την ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς τους. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, προβαίνοντας στην ανάληψη τολμηρών δράσεων για τη μείωση των εκπομπών και, ως εκ τούτου, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ταυτόχρονα, τα οικονομικά τους απειλούνται σοβαρά από την κρίση, η οποία θέτει σε κίνδυνο την ικανότητά τους να παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες και περιορίζει τα δημοσιονομικά περιθώριά τους για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

Ως εκ τούτου, οι υποεθνικές αρχές πρέπει να συμμετέχουν πλήρως στη διαμόρφωση και την υλοποίηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και να διαθέτουν πιο εύκολη και άμεση πρόσβαση στα κονδύλια. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας να εστιάσουμε σε πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να συμβάλουν μακροπρόθεσμα στη μείωση των εκπομπών με χαμηλότερο κόστος, όπως η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων ( Κύμα ανακαινίσεων ), η βιώσιμη κινητικότητα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η κυκλική οικονομία.

Μπορείτε να μας εξηγήσετε την προσέγγιση «φάρο» σας;

Η προσέγγιση «φάρος» αφορά ένα μοντέλο στο πλαίσιο του οποίου μία πόλη αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο σε έναν συγκεκριμένο τομέα και, κατόπιν, συμπεριλαμβάνει και άλλες ενδιαφερόμενες πόλεις και δήμους μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και ορθών πρακτικών. Οι συγκεκριμένοι τομείς μπορούν να κατανεμηθούν με βάση τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων έργων, έπειτα από τις οποίες η «πόλη φάρος» λαμβάνει χρηματοδότηση για την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων και μοιράζεται τις μεθόδους, τα αποτελέσματα και τα διδάγματα που αντλήθηκαν με τις άλλες πόλεις και τους δήμους που συμμετέχουν σε ένα ειδικό δίκτυο. Γνωρίζουμε ότι οι γνώσεις είναι διαθέσιμες και οι ευκαιρίες υπαρκτές. Χρειάζεται απλώς να μοιραστούμε αυτές τις γνώσεις και να τις καταστήσουμε διαθέσιμες και σε άλλους. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, εγκαινιάσαμε πρόσφατα έναν χάρτη βέλτιστων πρακτικών που αριθμεί ήδη 200 έργα και αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας μας με τίτλο « Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση », η οποία αποσκοπεί στην προβολή επιτόπιων δράσεων ακριβώς για να διευκολυνθεί η ανταλλαγή γνώσεων και η αναπαραγωγή τους σε ολόκληρη την ΕΕ.

Πώς προτείνετε να φθάσουν τα κονδύλια της ΕΕ στο υποεθνικό επίπεδο;

Οι υψηλότεροι στόχοι δαπανών για δράσεις σχετικές με το κλίμα στον επόμενο ενωσιακό προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027 και το νέο μέσο ανάκαμψης «Next Generation EU», ιδίως η χορήγηση του 37% του ποσού ύψους 750 δισ. ευρώ που διαθέτει για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, θα θέσουν την ΕΕ σε ορθή τροχιά ως προς την επίτευξη των στόχων για το κλίμα. Ωστόσο, αυτά τα μείζονα χρηματοδοτικά μέσα δεν θα πρέπει να παραβλέπουν την εδαφική διάσταση. Οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι τα κονδύλια για τους δήμους και τις περιφέρειες είναι δεόντως προσαρμοσμένα ώστε να εγγυώνται μια αξιοσημείωτη επίδραση στην τοπική οικονομία.

Παρά τις περιορισμένες πηγές εσόδων τους, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για το 65% των δημόσιων επενδύσεων που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον. Είναι επομένως ζωτικής σημασίας να αποκτήσουν άμεση πρόσβαση σε ενωσιακά κονδύλια για την επιτόπια υλοποίηση πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης. Οι ευκαιρίες για συνέργειες τόσο μεταξύ των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων και του Μέσου Ανάκαμψης όσο και με άλλα προγράμματα, όπως το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», πρέπει να αξιοποιηθούν με στόχο την εύρεση νέων λύσεων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τη δημιουργία μιας πιο ανθεκτικής και βιώσιμης τοπικής οικονομίας. Τα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά της βιώσιμης ανάκαμψης, διασφαλίζοντας τη συγκροτημένη σύνδεση των δράσεων που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια, των οικονομικών αναγκών και των δυνατοτήτων ανάκαμψης.

Γνωρίζουμε ότι η δημόσια χρηματοδότηση δεν θα επαρκέσει για την έγκαιρη διασφάλιση της κλιματικής μετάβασης και οφείλουμε, ως εκ τούτου, να συνάψουμε ισχυρές συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, να αναπτύξουμε συμμετοχικές προσεγγίσεις και να επανεξετάσουμε τις αξιακές αλυσίδες. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο, συνεργαζόμενη στενά με δήμους και περιφέρειες κάθε μεγέθους για την παροχή στοχευμένης βοήθειας και στήριξης κατά τη μετάβασή τους προς πιο βιώσιμα οικονομικά μοντέλα. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΤΕπ για να φέρουμε τις ευκαιρίες χρηματοδότησης δράσεων της Πράσινης Συμφωνίας πιο κοντά στους δήμους και τις περιφέρειες.

Γιατί είναι σημαντική η παρακολούθηση της εφαρμογής της Πράσινης Συμφωνίας; Οι υφιστάμενοι μηχανισμοί είναι κατάλληλοι για τον σκοπό στον οποίο προορίζονται;

Πολλές περιφερειακές και τοπικές αρχές υλοποιούν ήδη σχέδια για το κλίμα, την ενέργεια και την ανθεκτικότητα σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, οι δράσεις τους σπάνια αναγνωρίζονται και συχνά δεν υπολογίζονται ούτε αξιοποιούνται στην ευρύτερη εθνική εικόνα.

Τα σχέδια και οι συμβολές των δήμων και των περιφερειών χρήζουν συνεκτίμησης σε κάθε στάδιο της όλης διαδικασίας, κατά τρόπο συγκροτημένο και αδιάλειπτο. Υπάρχουν ήδη αρκετά συστήματα παρακολούθησης, αλλά ο συντονισμός μεταξύ τους δεν είναι επαρκής. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό να αποκτήσουν οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης τοπική διάσταση και να αξιοποιηθούν πλήρως οι υφιστάμενοι μηχανισμοί, όπως αυτοί που διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων. Οφείλουμε να συνεχίσουμε να αναζητούμε οικονομικά αποδοτικές προσεγγίσεις, συνέργειες και συμπληρωματικές δράσεις, βελτιώνοντας παράλληλα την παρακολούθηση των τοπικών δεδομένων. Οι μηχανισμοί και οι δείκτες είναι απαραίτητοι για την επακριβή εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, αλλά και για τον προσδιορισμό των επιτευγμάτων των δήμων και των περιφερειών όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της συμβολής τους στην προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Οι εν λόγω δείκτες είναι αναγκαίοι για την απόκτηση ξεκάθαρης εικόνας της βάσης αναφοράς κάθε περιφέρειας ως προς την κλιματική της μετάβαση και, άρα, για τον καλύτερο προσδιορισμό των ιδιαιτεροτήτων και των αναγκών της εκάστοτε περιοχής. Εν προκειμένω, προκρίνουμε τη δρομολόγηση ενός ευρωπαϊκού περιφερειακού πίνακα αποτελεσμάτων ως μέσου για την παροχή τεκμηρίων σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται όσον αφορά την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας και των σχεδίων ανάκαμψης σε τοπικό επίπεδο. Ο πίνακας αποτελεσμάτων θα μπορούσε επίσης να χρησιμεύσει ως εργαλείο για την απόκτηση γνώσεων με στόχο τόσο την προβολή των ποικιλόμορφων αναγκών των διαφόρων περιοχών όσο και τον εντοπισμό και την αναπαραγωγή βέλτιστων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων πιλοτικών δράσεων έτοιμων για χρηματοδότηση σε τοπικό και υποεθνικό επίπεδο.

Γενικές πληροφορίες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) δεσμεύθηκαν για ένα νέο στάδιο συνεργασίας με στόχο την επιτάχυνση της υλοποίησης της Πράσινης Συμφωνίας στους δήμους και τις περιφέρειες της Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια συζήτησης με τον Frans Timmermans, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία κάλεσε τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές να κάνουν κτήμα τους την Πράσινη Συμφωνία και να τη διαπλάσουν στους τομείς αρμοδιότητάς τους. Διαβάστε εδώ τη σχετική ανακοίνωση Τύπου .

Η πρωτοβουλία « Πράσινη Συμφωνία και Τοπική Δράση » αποτελεί νέα πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών που έχει ως στόχο να τεθούν οι δήμοι και οι περιφέρειες στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και να εξασφαλιστεί ότι τόσο η πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης της ΕΕ όσο και τα σχέδια ανάκαμψης από την πανδημία COVID-19 θα μετουσιωθούν σε απευθείας χρηματοδότηση των δήμων και των περιφερειών και σε απτά έργα για κάθε περιοχή.

Η πρωτοβουλία εγκαινιάστηκε στις 15 Ιουνίου 2020 με τη δημιουργία ειδικής ομάδας εργασίας, αποτελούμενης από 13 μέλη . Διαβάστε την ανακοίνωση Τύπου εδώ.

Ενημερωθείτε για τις 200 βέλτιστες πρακτικές της ΕτΠ στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας στον διαδικτυακό μας χάρτη .

Στοιχεία επικοινωνίας της Υπηρεσίας Τύπου : pressecdr@cor.europa.eu

Κοινοποίηση :