Μεταξύ 2007 και 2014, 9,4 εκατομμύρια Ευρωπαίοι βρήκαν εργασία και 8,7 εκατομμύρια απέκτησαν επαγγελματικά προσόντα χάρη στη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) και στη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των εθνικών και περιφερειακών κυβερνήσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να εξασφαλίσει ότι τα επιτεύγματα αυτά θα λαμβάνονται δεόντως υπόψη, ότι δεν θα υπάρξουν περικοπές του ταμείου στον επικείμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, ούτε ότι θα χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη ιδιαίτερα συγκεντρωτικών μέτρων.

Το ΕΚΤ είναι το βασικό μέσο της ΕΕ για την υποστήριξη των πολιτικών απασχόλησης αξίας άνω των 80 δις ευρώ για τα έτη 2014-2020. Στόχος του είναι να μειώσει τις διαφορές μεταξύ και εντός των ευρωπαϊκών περιφερειών και πόλεων, προωθώντας τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την παραγωγικότητα της εργασίας, τις ίσες ευκαιρίες και την κοινωνική ένταξη. Στις προτεραιότητές του περιλαμβάνονται η ενίσχυση της προσαρμοστικότητας των εργαζομένων και των επιχειρήσεων· η βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση, η διευκόλυνση της μετάβασης από το σχολείο στην εργασία και η ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης· η βοήθεια προς τις μειονεκτούσες ομάδες να βρουν θέσεις εργασίας· η καταπολέμηση της φτώχειας· και η μείωση του αριθμού των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο.

Ο καθοριστικός ρόλος του ταμείου για το μέλλον της Ευρώπης επισημάνθηκε από τους τοπικούς και περιφερειακούς ηγέτες της ΕΕ στη γνωμοδότηση με θέμα Ενδιάμεση αξιολόγηση του ΕΚΤ για την προετοιμασία της πρότασης για την περίοδο μετά το 2020, με επικεφαλής την πρόεδρο της περιφέρειας της Ούμπρια και προέδρου της Ομάδας PES της ΕτΠ, Catiuscia Marini (IT/PES).

«Θέλουμε ο επόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ να έχει ως προτεραιότητα στους πολίτες και να παρέχει συγκεκριμένη ευρωπαϊκή απάντηση στις κοινωνικές προκλήσεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο στα χέρια των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την παροχή αυτών των απαντήσεων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών αντιτίθεται σθεναρά σε κάθε σχέδιο δημιουργίας, εκτός του πλαισίου της πολιτικής συνοχής, νέου ταμείου που να υποστηρίζει τον συντονισμό από την κορυφή προς τη βάση των μακροοικονομικών πολιτικών των κρατών μελών χωρίς καμία σχέση με τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων» δήλωσε η κ. Marini, τονίζοντας ότι «Το ΕΚΤ πρέπει να παραμείνει ένα από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και βασική συνιστώσα της πολιτικής συνοχής, προκειμένου να αξιοποιηθεί κάθε δυνατή συνέργεια στο πεδίο της ένταξης με δράσεις που χρηματοδοτούνται από τα άλλα διαρθρωτικά ταμεία καθώς και τα ταμεία αγροτικής ανάπτυξης.»

Οι βασικές προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας —από την προσαρμογή των δεξιοτήτων σε τομείς που αντιμετωπίζουν την ψηφιοποίηση έως τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και από την παροχή βοήθειας στους μετανάστες εργαζόμενους να ενταχθούν έως την εξασφάλιση της κατάλληλης αντιστοιχίας μεταξύ των προσόντων των αιτούντων εργασία και των απαιτούμενων από τους εργοδότες— μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μόνο εάν ληφθούν υπόψη οι ειδικές τοπικές ανάγκες και κινητοποιηθούν οι τοπικοί παράγοντες. Για τον λόγο αυτό, η ΕτΠ επιθυμεί να παραμείνει το ΕΚΤ βασική συνιστώσα της περιφερειακής πολιτικής συνοχής, που να διαχειρίζονται από κοινού μέσω εταιρικών σχέσεων τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, τα κράτη μέλη, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές και οι οικονομικοί και κοινωνικοί φορείς στις οικείες περιοχές.

Τούτο είναι ιδιαίτερα σημαντικό υπό το πρίσμα των προτάσεων μεταρρύθμισης που συντάχθηκαν στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών εργασιών για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), που είναι το χρηματοδοτικό πρόγραμμα που ορίζει τα ανώτατα όρια δαπανών για όλες τις πολιτικές της ΕΕ κατά τα έτη 2021-2027. Οι τρέχουσες επιλογές περιλαμβάνουν τη συγχώνευση του ΕΚΤ με άλλα εργαλεία που στοχεύουν στην προώθηση της απασχόλησης και του ανθρώπινου κεφαλαίου (δηλ. Την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση), προκειμένου να δημιουργηθεί ένα γενικό ταμείο με κοινούς κανόνες. Ένα τέτοιο ταμείο θα υποστηρίξει την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που διατυπώνονται κάθε χρόνο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου (διαδικασία για τον συντονισμό των μακροοικονομικών πολιτικών σε ολόκληρη την ΕΕ).

Σε ένα τέτοιο σενάριο, το κοινό καθεστώς προγραμματισμού στο οποίο συμμετέχουν σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι εθνικές κυβερνήσεις και οι περιφέρειες, θα αντικατασταθεί από συμβατικές ρυθμίσεις βάσει των οποίων θα χορηγείται χρηματοδότηση από το ΕΚΤ στα κράτη μέλη υπό τον όρο ότι επιτυγχάνουν τους στόχους των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Αυτή η επιλογή απορρίπτεται κατηγορηματικά από τα μέλη της ΕτΠ, τα οποία προτείνουν αντ 'αυτού να βελτιωθεί η σχέση μεταξύ της πολιτικής συνοχής και της μακροοικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, με τη διαρθρωμένη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών ως εταίρων στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, την ενσωμάτωση μιας εδαφικής ανάλυσης και τη θέσπιση ειδικών εδαφικών συστάσεων, όπου αυτό είναι δυνατό.

Όσον αφορά την ενσωμάτωση άλλων ταμείων στο ΕΚΤ, οι τοπικοί ηγέτες τονίζουν ότι αυτό θα έχει θετικές συνέργειες μόνο εάν διατηρηθεί η περιφερειακή διάσταση και εάν η δημιουργία ενός γενικού ταμείου δεν οδηγήσει σε συνολική μείωση των πόρων που διατίθενται για την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη.

Σύμφωνα με την ΕτΠ, η μείωση των πόρων του ΕΚΤ έρχεται εμφανώς σε αντίθεση με την πρόσφατη έναρξη εφαρμογής του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, υπονομεύοντας κάθε πιθανότητα να καταστεί πραγματικότητα. Πράγματι, κατά την άποψη της ΕτΠ, οι 20 βασικές αρχές του πυλώνα θα πρέπει να αποτυπώνονται στα προγράμματα που υποστηρίζονται από το ΕΚΤ κατά τα επόμενα έτη.

Σημείωση υπόψη της συντακτικής ομάδας

Το ΕΚΤ αποτελεί βασικό εργαλείο για την πολιτική συνοχής της ΕΕ, το μέλλον του οποίου απειλείται επί του παρόντος λόγω των δημοσιονομικών επιπτώσεων του Brexit καθώς και της ανάγκης χρηματοδότησης νέων μέτρων στους τομείς της άμυνας, της ασφάλειας και της μετανάστευσης. Για να υποστηρίξει την ανάγκη ισχυρότερης πολιτικής συνοχής μετά το 2020, η ΕτΠ, μαζί με κορυφαίες εδαφικές ενώσεις της ΕΕ, δρομολόγησε την #CohesionAlliance: ένα κίνημα βάσης ανοιχτό σε όσους πιστεύουν ότι η πολιτική συνοχής της ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί πυλώνα του μέλλοντος της ΕΕ. Από την έναρξή της τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, η Συμμαχία συνέχισε να προσελκύει καθημερινά νέα μέλη, συμπεριλαμβανομένων περιφερειακών και τοπικών αρχών, επιχειρηματικών ενώσεων, του πανεπιστημιακού κόσμου, συνδικαλιστικών οργανώσεων και ομάδων προβληματισμού.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις πρωτοβουλίες, τις δηλώσεις και τα έγγραφα θέσης της #CohesionAlliance στον ιστότοπο https://cohesionalliance.eu.

Στοιχεία επικοινωνίας:

Pierluigi Boda

Tηλ.: +32 2 282 2461

Κινητό.: +32 473 85 17 43

pierluigi.boda@cor.europa.eu