Πανευρωπαϊκός συνασπισμός καλεί τα όργανα της ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις να προωθήσουν συνέργειες μεταξύ των μέσων ανάκαμψης και των διαρθρωτικών ταμείων, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος της ευρωπαϊκής δράσης.
Η κρίση COVID-19 έδειξε πως η πολιτική συνοχής είναι πιο απαραίτητη από ποτέ για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα στην Ευρώπη, να προστατευθούν οι πολίτες, να φτάσει η ανάκαμψη σε κάθε γωνιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να μην μείνει κανείς στο περιθώριο. Από τη δημιουργία της τον Οκτώβριο του 2017, η Συμμαχία για τη Συνοχή ( #CohesionAlliance ) ―μια πανευρωπαϊκή συμμαχία με πάνω από 12.000 υπογράφοντες που τάσσονται υπέρ μιας ισχυρότερης πολιτικής συνοχής― κατάφερε να αποτρέψει δραματικές περικοπές στον προϋπολογισμό μετά το 2020, να διατηρήσει μια πολιτική συνοχής για όλες τις περιφέρειες της ΕΕ και να προτείνει απλούστερους και πιο ευέλικτους κανόνες. Κατά τη διάρκεια βιντεοδιάσκεψης αφιερωμένης στην νέα πορεία της #CohesionAlliance, τα ιδρυτικά της μέλη ανανέωσαν την δέσμευσή τους να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να διατηρήσουν την πολιτική συνοχή στην κορυφή των προτεραιοτήτων της ΕΕ. Η Συμμαχία θα επαγρυπνεί για την πλήρη εφαρμογή της αρχής της εταιρικής σχέσης από τα κράτη μέλη κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027. Η συνεκτικότητα και οι συνέργειες μεταξύ των μέσων ανάκαμψης και των διαρθρωτικών ταμείων έχουν εξέχουσα σημασία για την αποφυγή αλληλεπικαλύψεων και τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου της ευρωπαϊκής δράσης.
Δύο μήνες μετά την έναρξη ισχύος των νέων κανονισμών της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027, η #CohesionAlliance προέβη σε απολογισμό των μέχρι στιγμής αποτελεσμάτων των δραστηριοτήτων της και σκιαγράφησε τις μελλοντικές της δεσμεύσεις, με βάση την ανανεωμένη Διακήρυξη 2.0 που εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2020. Το έργο της #CohesionAlliance θα επικεντρωθεί στην επιτυχημένη εφαρμογή και υλοποίηση της πολιτικής συνοχής χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις, σε πνεύμα πραγματικής εταιρικής σχέσης και σε συνέργεια με τα άλλα μέσα, προωθώντας έτσι την έννοια της συνοχής ως γενικής και θεμελιώδους αξίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές τόνισαν το επείγον αίτημα για παράταση των μέτρων ευελιξίας που θεσπίστηκαν την προηγούμενη χρονιά με σκοπό την κινητοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ και των κρατικών ενισχύσεων στη μάχη κατά της νόσου COVID-19. Το ζήτημα αυτό τέθηκε επίσης σε ανταλλαγή επιστολών με την Πρόεδρο Ursula von der Leyen, η οποία αναγνώρισε τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζουν ενδεχομένως πολλές περιφερειακές και τοπικές αρχές λόγω της πανδημίας. Όσον αφορά τη δυνητική παράταση του ποσοστού συγχρηματοδότησης 100% για τα διαρθρωτικά ταμεία, οι εταίροι της Συμμαχίας εκτίμησαν δεόντως τη δέσμευση της Επιτροπής να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση και να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάληψης περαιτέρω δράσης εφόσον αυτό κριθεί σκόπιμο.
Η συζήτηση έδειξε ότι η αποστολή της #CohesionAlliance κάθε άλλο παρά έχει περατωθεί. Η ευρωπαϊκή ανάκαμψη πρέπει να ξεκινήσει από τους πολίτες επί τόπου και δεν θα ευοδωθεί αν οι απόψεις, τόσο οι δικές τους όσο και εκείνες των τοπικών και των περιφερειακών αιρετών πολιτικών ―που βρίσκονται εγγύτερα στις ανάγκες τους―, δεν εισακουστούν από τα όργανα της ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις.
Ο Απόστολος Τζιτζικώστας , Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) και περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, δήλωσε: « Οι προσπάθειες της Συμμαχίας συνέβαλαν στην αποφυγή μειζόνων περικοπών στον προϋπολογισμό μετά το 2020 και στην προώθηση της συνοχής ως κατευθυντήριας αρχής για τα σχέδια ανάκαμψης της ΕΕ. Πλέον, πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στον προγραμματισμό και την υλοποίηση. Προς τούτο, πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά βασικές πτυχές, όπως η εφαρμογή της αρχής της εταιρικής σχέσης στα νέα προγράμματα, ο αντίκτυπος των μέτρων σχετικά με την πανδημία COVID-19 και οι συνέπειες του τερματισμού τους ―θέμα που εξετάσαμε σε εποικοδομητική ανταλλαγή επιστολών με την Πρόεδρο κ. Von der Leyen―, την αγροτική και την αστική διάσταση της πολιτικής συνοχής και τις συνέργειες μεταξύ της συνοχής και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ».
Κατά την ομιλία της, η Επίτροπος Πολιτικής Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Elisa Ferreira δήλωσε: « Η συνοχή πρέπει να παραμείνει ακρογωνιαίος λίθος της ανάκαμψης. Οι ασυμμετρίες μεγαλώνουν στον απόηχο κρίσεων. Η Συμμαχία για τη Συνοχή είναι πιο απαραίτητη από ποτέ. Οι συμφωνίες εταιρικής σχέσης για την συνοχή κατά την περίοδο 2021-2027 θα έχουν καθοριστική σημασία. Πρέπει να επιταχύνουμε τη διαπραγμάτευσή τους, χωρίς ωστόσο να κάνουμε συμβιβασμούς ως προς την ποιότητα. Υπολογίζω στη στήριξή σας προκειμένου να εξασφαλίσουμε επίσης πως η υλοποίηση των άλλων πολιτικών και των μέσων μας δεν θα αγνοεί την εδαφική διάσταση και θα υποστηρίζει την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη όλων των περιφερειών. Ζήτησα από τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη τους την εδαφική διάσταση κατά την προετοιμασία των Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητάς τους, τόσο κατά τη διαβούλευση και τη συνεργασία με περιφερειακούς φορείς όσο και κατά το στάδιο της υλοποίησης. Δεν θα επιτύχουμε τους στόχους μας παρά μόνον εξασφαλίζοντας πως όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εργάζονται προς την ίδια κατεύθυνση. Η προώθηση της συνοχής δεν μπορεί να είναι αποκλειστική ευθύνη της πολιτικής συνοχής. Γι’ αυτό πρέπει να κινητοποιήσουμε όλους τους συναρμόδιους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών ενδιαφερόμενων μερών και των πολιτών ως πλήρων εταίρων, για να εξασφαλίσουμε πως οι νέες οικολογικές και ψηφιακές προτεραιότητες θα ωφελήσουν τους πάντες».
Ο Younous Omarjee , πρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δήλωσε: « Έχει καθοριστική σημασία οι πόροι για την ανάκαμψη να κατευθυνθούν κατά προτεραιότητα στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές και σε όσες επλήγησαν περισσότερο από τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας. Καλώ τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερο τους δήμους και τις περιφέρειες και να εξασφαλίσουν πως οι πόροι θα διατεθούν επί τόπου ει δυνατόν εγγύτερα στις υπάρχουσες ανάγκες. Καλώ επίσης τα κράτη μέλη να επιδείξουν συνέπεια. Η βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη και η πιο μακροπρόθεσμη συνοχή αποτελούν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και πρέπει να εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό. Αν η βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη δεν συμβαδίζει με τους πιο μακροπρόθεσμους στόχους των ταμείων συνοχής, τότε οι οικονομικές, κοινωνικές και εδαφικές διαφορές θα οξυνθούν και όλες οι μακροπρόθεσμες προσπάθειές μας θα καταστραφούν ».
ΑΠΟΨΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ #COHESIONALLIANCE:
Η Ilaria Bugetti , εκπρόσωπος Τύπου για θέματα εδαφικής ανάπτυξης του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (ΣΕΔΠ) για τη συνοχή και Περιφερειακή Σύμβουλος Τοσκάνης (ΙΤ) δήλωσε: « Στο στάδιο προγραμματισμού των ταμείων συνοχής της ΕΕ, συναντούσαμε ακόμα περιπτώσεις όπου οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές δεν συμμετείχαν δεόντως, είτε λόγω περιορισμένου χρόνου για διαβουλεύσεις είτε λόγω ανεπαρκούς επικοινωνίας σε υπουργικό επίπεδο. Στα χρόνια που απομένουν για την υλοποίηση και την παρακολούθηση των ταμείων πρέπει να υπερβούμε τους εναπομείναντες φραγμούς. Το έργο της Συμμαχίας για τη Συνοχή κάθε άλλο παρά ολοκληρώθηκε! ».
Ο Cees Loggen , Πρόεδρος της Διάσκεψης των Απομακρυσμένων Θαλάσσιων Περιφερειών (ΔΑΘΠ) και Περιφερειακός Υπουργός της Επαρχίας Βόρειας Ολλανδίας (NL) δήλωσε: « Στη μελλοντική πολιτική συνοχής ενδέχεται να προκύψουν πρωτοφανείς καθυστερήσεις λόγω της καθυστερημένης έγκρισης της νομοθεσίας. Οι περιφέρειες θα υποστούν τις συνέπειες, καθώς εμποδίζονται να δαπανήσουν πόρους τη στιγμή που οι περιφερειακές οικονομίες ζητούν απεγνωσμένα επενδύσεις για τη στήριξη της ανάκαμψης. Καλούμε την Επιτροπή να διευκολύνει την ομαλή υλοποίηση των προγραμμάτων συνοχής και τη συμμετοχή των περιφερειών στα σχέδια ανάκαμψης, καθώς οι συνέργειες μεταξύ ταμείων μας φέρνουν πιο κοντά στα επιθυμητά αποτελέσματα ».
Ο Karl-Heinz Lambertz , πρόεδρος του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Παραμεθόριων Περιφερειών (AEBR) και μέλος του Κοινοβουλίου της Γερμανόφωνης κοινότητας του Βελγίου, δήλωσε: « Η διασυνοριακή συνεργασία αποτελεί ζωτικής σημασίας στοιχείο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Όσα συμβαίνουν γύρω από τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ έχουν μείζονα αντίκτυπο στην ικανότητα της Ένωσης να ανταποκριθεί στις σημαντικές προκλήσεις των καιρών μας. Η ικανότητα δράσης της ΕΕ θα ενισχυθεί σημαντικά αν ο προτεινόμενος από την Επιτροπή μηχανισμός διασυνοριακής συνεργασίας εγκριθεί εν τέλει από το Συμβούλιο ».
Η Kata Tüttő , μέλος της Eurocities και Αντιδήμαρχος Βουδαπέστης (HU), δήλωσε: « Οι επικείμενες επενδύσεις μέσω της πολιτικής συνοχής της ΕΕ θα είναι σημαντικότερες από ποτέ. Καθοριστική σημασία θα έχει η χρηματοδότηση των έργων και των μεταρρυθμίσεων που μπορούν να θέσουν όλες τις πόλεις και τις περιφέρειες της Ευρώπης σε πορεία οικολογικής και δίκαιης ανάκαμψης. Ως τοπικοί ηγέτες, κατέχουμε κεντρικό ρόλο στην εξασφάλιση της στόχευσης αυτών των πόρων εκεί όπου είναι πιο αναγκαίοι και εκεί όπου ωφελούν τα μέγιστα τους πολίτες. Μπορούμε να αποτελέσουμε πολύτιμους εταίρους της ΕΕ όταν εφαρμοστεί πλήρως η αρχή της εταιρικής σχέσης σε όλη την επικράτεια της ΕΕ. Η πραγματοποίηση επενδύσεων στις αστικές περιοχές της Ευρώπης θα στηρίξει τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα της Ευρώπης και θα βοηθήσει όλους μας να σταθούμε πιο ισχυροί απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις ».
Ο Jean-Claude Marcourt , πρόεδρος της ομάδας εργασίας «Ευρωπαϊκή νομοθεσία και δημόσιες επενδύσεις» της Διάσκεψης των Περιφερειακών Νομοθετικών Συνελεύσεων της Ευρώπης (CALRE) και πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Βαλονίας (BE), δήλωσε: « Οι δήμοι και οι περιφέρειες πρέπει να έχουν ως στόχο την ενίσχυση της συνοχής στην επικράτειά τους, τη μείωση των διαφορών και των ανισοτήτων και την ενίσχυση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων, σύμφωνα με τις δημοκρατικές αρχές και αξίες που αποτελούν τα θεμέλια μιας ευημερούσας και βιώσιμης Ευρωπαϊκής Ένωσης ».
Ο Magnus Berntsson , Πρόεδρος της Συνέλευσης των Περιφερειών της Ευρώπης (AER) και αντιπεριφερειάρχης Västra Götaland (SE), δήλωσε στο περιθώριο της διάσκεψης: « Η νέα πολιτική συνοχής μπορεί να συμβάλει στον πραγματικό μετασχηματισμό των αγροτικών κοινοτήτων σε όλη την Ευρώπη. Η AER είναι απόλυτα προσηλωμένη στη συνεργασία με τις εθνικές κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση μιας πολιτικής συνοχής με καλύτερη ανοικοδόμηση προς όφελος των αγροτικών περιοχών, εξασφαλίζοντας ότι θα καταστούν καλύτερα συνδεδεμένες, πιο ανθεκτικές, εύρωστες και ευημερούσες έως το 2040 ».
Επικοινωνία με τη γραμματεία:
CohesionAlliance@cor.europa.eu