Οι τοπικοί και περιφερειακοί ηγέτες της ΕΕ ζητούν επίσης έναν μηχανισμό αλληλεγγύης που θα αμβλύνει αποτελεσματικά τη μεταναστευτική επιβάρυνση που επωμίζονται οι περιφέρειες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αναθεωρήσουν τις προτάσεις που περιέχονται στο Νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο κατά τρόπους που θα παρέχουν μεγαλύτερη στήριξη στις περιφέρειες στα σύνορα της ΕΕ, θα εξασφαλίζουν μεγαλύτερη προστασία για τους ευάλωτους και θα μειώνουν τον χρόνο παραμονής στα κέντρα υποδοχής στα σύνορα της ΕΕ, επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) σε σειρά συστάσεων που εκδόθηκαν στις 19 Μαρτίου.
Οι συστάσεις , εφόσον γίνουν δεκτές από τα κράτη μέλη της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα διευκολύνουν την πρόσβαση των παραμεθόριων περιφερειών στη χρηματοδότηση και θα μετριάσουν τις ευθύνες που επωμίζονται οι τελευταίες, ενώ θα παρέχουν τη δυνατότητα – σε περιόδους κρίσεων – φιλοξενίας παράτυπων μεταναστών σε άλλα σημεία της ΕΕ ενόσω εξετάζεται η αίτησή τους. Η πρόταση αυτή θα οδηγήσει σε μείωση της χρήσης των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης, και θα άρει την αρχή της χώρας πρώτης εισόδου που χρησιμοποιείται για τον καθορισμό του υπεύθυνου κράτους μέλους. Μεταξύ των μέτρων που εστιάζουν στους αιτούντες άσυλο και τους μετανάστες, οι συστάσεις προτείνουν μεγαλύτερη στήριξη των ευάλωτων ομάδων και των ανηλίκων, αντιτίθενται στην πρόταση της Επιτροπής για δακτυλοσκόπηση των παιδιών ηλικίας κάτω των 12 ετών, ζητούν μεγαλύτερη ιατρική και ψυχολογική στήριξη στα κέντρα υποδοχής και ζητούν τα παιδιά και οι ασυνόδευτες γυναίκες να έχουν προτεραιότητα στις διαδικασίες μετεγκατάστασης.
Η γνωμοδότηση υποστηρίζει επίσης την πρόταση που περιέχεται στο Νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, το οποίο παρουσίασε τον Σεπτέμβριο του 2020 η Επιτροπή, σχετικά με έναν ευέλικτο μηχανισμό αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Ωστόσο, εκφράζει τις επιφυλάξεις της σχετικά με την πρακτική χρησιμότητα της έννοιας της χορηγίας επιστροφών. Ο μηχανισμός θα υποχρεώνει τα κράτη μέλη να επιδεικνύουν αλληλεγγύη, αφήνοντάς τα ωστόσο ελεύθερα να επιλέξουν μεταξύ ποικίλων εκφράσεων έμπρακτης αλληλεγγύης.
Η εισηγήτρια Antje Grotheer (DE/PES), Αντιπρόεδρος του Κοινοβουλίου της Βρέμης, δήλωσε: «Ως ευρωπαϊκές πόλεις, δήμοι και περιφέρειες, πρέπει να εργαστούμε για αποτελεσματικές λύσεις που θα βασίζονται σε θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες, δικαιοσύνη και κοινή ευθύνη. Για αυτό ζητούμε ένα μηχανισμό μεταναστευτικής αλληλεγγύης που θα λαμβάνει υπόψη τις θέσεις μας και θα ελαφρύνει αποτελεσματικά το βάρος των περιφερειών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Ακόμα, η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μεταναστών, ιδίως δε των παιδιών και των ανηλίκων, πρέπει να έχει προτεραιότητα. Χρειαζόμαστε ταχύτερες διαδικασίες, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Μια Ευρώπη που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο δεν είναι ένα έργο α λα καρτ, αλλά απαιτεί αλληλεγγύη και δικαιοσύνη.
Ομιλώντας στη σύνοδο ολομέλειας της ΕτΠ στις 17 Μαρτίου, ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί του κανονισμού για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης Tomas Tobé (SV/EPP) ανέφερε ότι η αλληλεγγύη πρέπει να είναι «υποχρεωτική», αλλά με «ευέλικτες» επιλογές, προσθέτοντας ότι θα χρειαστούν πιθανότατα νέες ιδέες για μορφές αλληλεγγύης.
Προσέθεσε: «Το ισχύον ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου έχει ελλείψεις, πράγμα που επηρεάζει βαρύτατα τις περιφέρειες και τις τοπικές οντότητες, ιδίως στα κράτη μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Για την άμβλυνση αυτών των πιέσεων, πρέπει να έχουμε ένα λειτουργικό σύστημα μετανάστευσης. Χρειαζόμαστε ουσιαστική αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή αρμοδιοτήτων στην Ένωση – αλλά πρέπει να βρούμε ρεαλιστικές λύσεις, καθώς συζητάμε το θέμα αυτό ουσιαστικά από το 2016 με πολύ, πολύ αργή πρόοδο. Ό,τι κι αν συμφωνήσουμε, όμως, χρειαζόμαστε εφαρμογή, γιατί αν είχαμε λειτουργική εφαρμογή του ισχύοντος συστήματος δεν θα αντιμετωπίζαμε τα προβλήματα που βιώνουμε σήμερα. Έχουμε πολλά να κάνουμε πριν μπορέσουμε να καταλήξουμε σε πολιτικά συμπεράσματα για το Σύμφωνο».
Η γνωμοδότηση της ΕτΠ επικεντρώνεται πρωτίστως στο στάδιο υποδοχής της μετανάστευσης, εξετάζοντας αμφιλεγόμενα ζητήματα των προτάσεων της Επιτροπής, από τον έλεγχο διαλογής και την επεξεργασία των αιτήσεων μέχρι τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων, τις επιστροφές των μεταναστών των οποίων οι αιτήσεις απορρίπτονται, την παροχή υπηρεσιών και το σχετικό δημοσιονομικό και διοικητικό βάρος που επωμίζονται οι παραμεθόριες περιφέρειες. Η ΕτΠ επιδοκίμασε επίσης άλλη μία διάσταση του Συμφώνου, την ένταξη των μεταναστών στις νέες πατρίδες τους, χαρακτηρίζοντας το Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενσωμάτωση και την ένταξη 2021-2027 ως «απαραίτητο συμπλήρωμα» στο Νέο Σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο.
Το 2019, η ΕτΠ δρομολόγησε την πρωτοβουλία Δήμοι και Περιφέρειες για την Ένταξη των Μεταναστών , με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κατά τη σύνοδο ολομέλειας του Μαρτίου 2021, η ΕτΠ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψαν συμφωνία εμβάθυνσης της συνεργασίας τους.
Ομιλώντας στη σύνοδο ολομέλειας της ΕτΠ στις 19 Μαρτίου, η Ylva Johansson , Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, επικεντρώθηκε στην ένταξη, δηλώνοντας: «Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ενσωμάτωσης και της παροχής άλλων υπηρεσιών στους νεοαφιχθέντες μετανάστες, καθώς και της στήριξης της μακροπρόθεσμης ένταξής τους. Με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνω την εταιρική μας σχέση με την Επιτροπή των Περιφερειών, η οποία θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη στήριξη των δήμων και των περιφερειών στην ΕΕ στο έργο τους σχετικά με την ένταξη».
Επικοινωνία:
Andrew Gardner
+32 473 943 981
andrew.gardner@cor.europa.eu