Το δυναμικό του σιδηροδρομικού τομέα όσον αφορά την υλοποίηση των προτεραιοτήτων πολιτικής της ΕΕ αποτελεί το κύριο θέμα και τον τίτλο της γνωμοδότησης που υιοθέτησαν τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) στη σύνοδο ολομέλειας του Δεκεμβρίου. Ο Pascal Mangin (FR/EPP), περιφερειακός σύμβουλος Grand Est, επισημαίνει στη γνωμοδότησή του τρόπους επίτευξης οικολογικότερων μεταφορών μέσω της καλύτερης αξιοποίησης των σιδηροδρόμων, καθώς και τρόπους συμβολής των σιδηροδρόμων στην ενίσχυση της οικονομικής και της κοινωνικής συνοχής στις περιφέρειες της Ευρώπης.

Η νέα Επιτροπή έχει θέσει την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής στην κορυφή των πολιτικών της προτεραιοτήτων στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας». Ο τομέας των μεταφορών στο σύνολό του ευθύνεται για περίπου 27% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ. Ο σιδηροδρομικός τομέας έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εκπομπών μεταξύ όλων των μέσων μεταφοράς, ενώ αποτελεί τον μόνο τομέα με φθίνουσες συνολικές εκπομπές, παρά την αύξηση του όγκου των μεταφορών. Οι περιφερειακές και οι τοπικές σιδηροδρομικές γραμμές ειδικότερα μπορούν να συμβάλουν όχι μόνο στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, αλλά και σε άλλες γενικές πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ.

« Οι σιδηρόδρομοι συνδυάζουν ικανοποιητικά την ταχύτητα, την ασφάλεια, την άνεση και την αποτελεσματικότητα με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις. Ωστόσο εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μόλις 12% των εμπορευματικών μεταφορών (οι οδικές ανέρχονται σε 50%) και λιγότερο από 10% των επιβατικών μεταφορών. Μείζον ζήτημα αποτελεί το γεγονός ότι η συνδεσιμότητα δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, παρότι οι δευτερεύουσες περιφερειακές γραμμές είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη σύνδεση των κύριων μεταφορικών διαδρομών με τις αγροτικές περιοχές και τις απόκεντρες περιφέρειες και τα απομακρυσμένα εδάφη της ΕΕ. Η παροχή των αναγκαίων υποδομών δεν θα συνδέσει απλώς καλύτερα τις πόλεις, τις περιαστικές και τις αγροτικές περιοχές, αλλά θα μειώσει επίσης τις οικονομικές και τις κοινωνικές ανισότητες μεταξύ τους, θα ενισχύσει την εσωτερική αγορά και θα βελτιώσει την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και αγαθών », δήλωσε ο Pascal Mangin (FR/EPP), εισηγητής της γνωμοδότησης με θέμα « Το δυναμικό του σιδηροδρομικού τομέα όσον αφορά την υλοποίηση των προτεραιοτήτων πολιτικής της ΕΕ ».

Για την υλοποίηση της αλλαγής του τρόπου εκτέλεσης των μεταφορών θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν ορισμένα στρατηγικά μέτρα σε επίπεδο ΕΕ, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», πιο ισορροπημένα συστήματα χρέωσης, επενδύσεις στην ψηφιοποίηση κλπ.). Παράλληλα, ο σιδηροδρομικός τομέας πρέπει να δεσμευθεί για την περαιτέρω ενίσχυση της αξιοπιστίας, της άνεσης και της οικονομικής προσιτότητας των σιδηροδρόμων για τους επιβάτες και τα εμπορεύματα. Ο σιδηροδρομικός τομέας και οι δημόσιες αρχές της ΕΕ θα πρέπει επίσης να αναλογιστούν από κοινού πώς μπορεί να καλυφθεί καλύτερα η ζήτηση για ανανέωση των νυχτερινών αμαξοστοιχιών στην ΕΕ, καθώς οι πολίτες αναζητούν ολοένα και πιο φιλικές προς το κλίμα λύσεις για τις μετακινήσεις μεγάλων αποστάσεων στην Ευρώπη. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές καλούνται να αναλάβουν σημαντικό ρόλο προώθησης των συζητήσεων με τους δημόσιους και τους ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης σχετικά με τη χρηματοδότηση και τις λύσεις που θα προσφέρουν μια πραγματική εναλλακτική δυνατότητα έναντι των πιο ρυπογόνων μέσων μεταφοράς σε προσιτές τιμές.

« Ο σιδηροδρομικός τομέας πρέπει να επενδύσει στην ψηφιοποίηση, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και σε υπηρεσίες «από πόρτα σε πόρτα» που θα αντιμετωπίζουν τις συμφορήσεις του «τελευταίου χιλιομέτρου» (last-mile bottlenecks) και εμείς οφείλουμε να τον υποστηρίξουμε, τόσο χρηματοοικονομικά όσο και νομοθετικά, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η στροφή σε μέσα μεταφοράς χαμηλών εκπομπών. Μεταξύ των πααραδειγμάτων περιλαμβάνεται η «εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους» όπως η ρύπανσης με εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», η αναθεώρηση των ισχυουσών απαλλαγών ΦΠΑ που ισχύουν για ορισμένες μορφές διασυνοριακών μεταφορών, αλλά όχι για τους σιδηροδρόμους, και η δυνατότητα γενικής απαλλαγής κατά κατηγορία για τις επενδύσεις σε διατροπικές πλατφόρμες εφοδιαστικής », ανέφερε ο εισηγητής κ. Mangin .

Ζήτησε επίσης να αναγνωριστεί ο ιδιαίτερος ρόλος των επιβατικών σταθμών ως πολιτιστικές πλατφόρμες « Οι επιβατικοί σταθμοί είναι σημαντικοί πόλοι πολιτισμού με εκτεταμένη απήχηση. Αυτό αφορά ιδίως τις μεσαίου μεγέθους κωμοπόλεις και πόλεις, όπου οι σιδηροδρομικοί σταθμοί αποτελούν πηγή συχνά αναξιοποίητου δυναμικού ως εναλλακτικοί πολιτιστικοί χώροι για τα μουσεία ή τα φεστιβάλ », δήλωσε ο κ. Mangin . Πρότεινε επίσης την περαιτέρω αναβάθμιση των δημοφιλών προγραμμάτων #DiscoverEU και Interrail με ειδικό πρόγραμμα εκδηλώσεων στις πόλεις και τις περιφέρειες της ΕΕ εστιασμένο στους τοπικούς σιδηροδρομικούς σταθμούς.

Επικοινωνία:

Carmen Schmidle

Τηλ.: +32 (0)494 735787

carmen.schmidle@cor.europa.eu