Ο εκσυγχρονισμός του ευρωπαϊκού τομέα οδικών μεταφορών με αποτελεσματικό, βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο τρόπο αποτέλεσε το επίκεντρο των συζητήσεων για τις δύο γνωμοδοτήσεις που υιοθετήθηκαν κατά τη διάρκεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) στη σύνοδο ολομέλειας της 1ης Φεβρουαρίου. Οι γνωμοδοτήσεις βασίζονται στην πρωτοβουλία «Η Ευρώπη σε κίνηση» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έναν ανταγωνιστικό τομέα μεταφορών κατά την κοινωνικά δίκαιη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια και ψηφιοποίηση.
«Η Ευρώπη σε κίνηση» είναι μια ευρεία δέσμη πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφορά την ανάληψη δράσης υπέρ του ριζικού εκσυγχρονισμού της κινητικότητας και των μεταφορών στην Ευρώπη. Η πρώτη σειρά 8 νομοθετικών πρωτοβουλιών αφορά συγκεκριμένα τον τομέα των οδικών μεταφορών, ο οποίος είναι καίριος για την οικονομική ανταγωνιστικότητα των πόλεων και των περιφερειών καθώς και για την ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής στην ΕΕ.
« Ο τομέας των οδικών μεταφορών χαρακτηρίζεται από μεγάλες αποκλίσεις τόσο στην εργατική νομοθεσία όσο και στις αμοιβές. Οι διαφορές στις συνθήκες εργασίας μπορεί να οδηγήσουν σε στρέβλωση του ανταγωνισμού και σε μείωση της οδικής ασφάλειας, π.χ. κατά τον υπολογισμό του χρόνου ανάπαυσης των οδηγών », ανέφερε ο Σπύρος Σπυρίδων (GR/EPP), εισηγητής της γνωμοδότησης με θέμα «Η Ευρώπη σε κίνηση: εργασιακές πτυχές των οδικών μεταφορών».
Ο εισηγητής θεωρεί ότι η πηγή του προβλήματος έγκειται στην απουσία επαρκούς επιπέδου κοινωνικής συνοχής μεταξύ των κρατών μελών και στις μεγάλες διαφορές ως προς τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και τις συνθήκες διαβίωσης στις περιφέρειες. « Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξυμένο στις διασυνοριακές περιοχές, όπου σημειώνονται σημαντικές διαφορές στο βιοτικό επίπεδο εκατέρωθεν των συνόρων· Εάν ενισχυθεί η συνοχή, θα περιοριστεί το μισθολογικό χάσμα και θα καταστούν περιττοί οι κανόνες για τις ενδομεταφορές* και τις συνθήκες εργασίας ενώ θα περιοριστεί ο κίνδυνος κοινωνικού ντάμπιγκ και στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Έως ότου επιτευχθεί ο στόχος αυτός, μια σταθμισμένη ημερήσια αποζημίωση με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ θα αποτελέσει καινοτόμο λύση για την απλούστευση των υφιστάμενων επαχθών και δαπανηρών διαδικασιών απόσπασης. Η αποζημίωση θα μπορούσε να καταβάλλεται στους οδηγούς, με τη συμφωνία τόσο της χώρας που παρέχει το μεταφορικό έργο όσο και της χώρας όπου βρίσκεται η μεταφορική εταιρεία », δήλωσε ο κ. Σπυρίδων.
Η γνωμοδότηση επιδοκιμάζει την αυξημένη ευελιξία όσον αφορά το χρόνο και τις συνθήκες ανάπαυσης, αλλά ζητεί να οριστεί σαφέστερα ο χρόνος οδήγησης, καθώς και η δημιουργία ασφαλών και προστατευμένων χώρων στάθμευσης κατά τρόπο ώστε να μην χρειάζεται επίβλεψη των μεταφερόμενων εμπορευμάτων κατά την ανάπαυση. Ο εισηγητής τονίζει επιπλέον τη συστηματοποίηση των λογιστικών ελέγχων και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ ελεγκτικών αρχών μέσω ευφυών ταχογράφων και άλλων κοινών ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων.
Ο Ivan Žagar (SI/EPP), δήμαρχος Slovenska Bistrica και εισηγητής της γνωμοδότησης με θέμα «Προώθηση λύσεων απρόσκοπτης κινητικότητας», επικεντρώνεται στη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου των μεταφορών μέσω διοδίων, προκειμένου να αντικατοπτρίζεται καλύτερα το πραγματικό κόστος των μεταφορών και να περιορίζονται οι αρνητικές συνέπειές τους, όπως η ρύπανση και η κυκλοφοριακή συμφόρηση.
«Οι μεταφορές είναι ο μοναδικός τομέας όπου οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παραμένουν πάνω από τα επίπεδα του 1990 και συνεχίζουν να αυξάνονται σε πολλά κράτη μέλη. Μόνες τους οι οδικές μεταφορές αναλογούν σε περίπου το ένα πέμπτο των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ. Η χρέωση των χρηστών και των ρυπαντών μπορεί αναμφίβολα να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Ωστόσο, πρέπει να βαδίσουμε προσεκτικά, διότι εάν δεν υπάρξει σωστή εφαρμογή της πολιτικής διοδίων, με αποτέλεσμα π.χ. η κυκλοφορία να μετατοπιστεί εκτός δικτύου διοδίων σε τοπικές οδούς, ο τοπικός πληθυσμός θα υποφέρει περισσότερο», δήλωσε ο κ. Žagar.
Ο εισηγητής εκφράζει επίσης ικανοποίηση για την επιβολή διοδίων με βάση τη διανυόμενη απόσταση, καθώς αυτός ο τρόπος χρέωσης είναι πιο δίκαιος από τη χρέωση κατ’ αποκοπή για τη χρήση του οδικού δικτύου· ωστόσο, προειδοποιεί ότι ο υπολογισμός των διοδίων δεν πρέπει να θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική και εδαφική συνοχή αλλά πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαφορές μεταξύ περιφερειών ως προς την πυκνότητα της κυκλοφορίας καθώς και την απόσταση μεταξύ επιχειρήσεων και οικιστικών κέντρων.
Ο εισηγητής τονίζει επίσης ότι τα κράτη μέλη πρέπει να επανεπενδύουν τουλάχιστον το 15 % των εσόδων από τα διόδια στις τοπικές και τις περιφερειακές υποδομές. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε αραιοκατοικημένες και απομακρυσμένες περιφέρειες, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των εν λόγω συστημάτων και η καλύτερη σύνδεση με το ευρωπαϊκό δίκτυο που οδηγεί σε μεγαλύτερη εδαφική συνοχή.
Πλαίσιο:
• Οι ενδομεταφορές είναι οι μεταφορές εμπορευμάτων ή επιβατών μεταξύ δύο σημείων στην ίδια χώρα από μεταφορέα άλλης χώρας. Αρχικά, αφορούσαν μόνο τις θαλάσσιες ενδομεταφορές· πλέον, ο όρος ισχύει και για τις αεροπορικές, τις σιδηροδρομικές και τις οδικές μεταφορές. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάθε κράτος μέλος χορηγεί δικαιώματα ενδομεταφοράς σύμφωνα με συγκεκριμένο σύνολο κανόνων.
Επικοινωνία:
Carmen Schmidle
Τηλ.: +32 (0)2 282 2366
Κινητό: +32 (0) 494 735787
carmen.schmidle@cor.europa.eu