Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές της ΕΕ βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για τη στήριξη των ανθρώπων που έχουν πληγεί από την ενεργειακή κρίση και για την εφαρμογή μέτρων με στόχο τη διασφάλιση της εξοικονόμησης ενέργειας και τη διατήρηση του ενεργειακού εφοδιασμού. Επιθυμούν να συμμετέχουν περισσότερο στις εν εξελίξει ενεργειακές μεταρρυθμίσεις για την εξασφάλιση στρατηγικών επενδύσεων προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Με επείγον ψήφισμά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών καλεί την ΕΕ να οικοδομήσει μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση και να σφυρηλατήσει συνέργειες μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ για την επιτάχυνση έργων βιώσιμης ενέργειας σε τοπικό επίπεδο καθώς και προγραμμάτων ανάπτυξης ικανοτήτων και αναβάθμισης δεξιοτήτων, προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων 2023.
Στις 9 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) ενέκρινε επείγον ψήφισμα σχετικά με την ενεργειακή κρίση. Το ψήφισμα περιλαμβάνει σειρά προτάσεων για την επιτάχυνση της μετάβασης της ΕΕ σε καθαρές μορφές ενέργειας, τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανάλωση, καθώς και στα κτίρια και τις μεταφορές. Με το εν λόγω ψήφισμα, η ΕτΠ ζητεί μια ισχυρή κοινωνική δέσμη μέτρων και μέτρα για δίκαιη ανακατανομή με στόχο να μετριαστούν οι κοινωνικές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, ιδίως για τους πλέον ευάλωτους πολίτες. Στο εγκριθέν ψήφισμα τονίζεται ότι οι τρέχουσες πρωτοβουλίες δεν παρέχουν στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές την απαραίτητη άμεση στήριξη.
Ο Vasco Alves Cordeiro, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, δήλωσε τα εξής: «Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για τη στήριξη των νοικοκυριών, ιδίως των πλέον ευάλωτων, και την προώθηση των προσπαθειών τους για εξοικονόμηση ενέργειας. Η απάντηση στην ενεργειακή κρίση μπορεί να στεφθεί με επιτυχία μόνον εάν εδράζεται ταυτόχρονα στο ευρωπαϊκό επίπεδο και στις περιφέρειες και τους δήμους μας, καθώς πολλοί τομείς, όπως η κινητικότητα, η στέγαση και η πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, υπάγονται στη δική τους αρμοδιότητα. Η κατάσταση που ζούμε σήμερα αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου μετασχηματισμού που πρέπει να αναλάβουν οι κοινωνίες μας για να αναχαιτίσουν την κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να οικοδομήσουν ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Οι δήμοι και οι περιφέρειες πρέπει να αποτελέσουν μέρος της εξίσωσης για να μπορεί αυτή να επιλυθεί.»
Ο Rafał Trzaskowski (PL/EPP), δήμαρχος Βαρσοβίας και πρόεδρος της επιτροπής ENVE και της ομάδας εργασίας «Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση», δήλωσε τα ακόλουθα: «Η ενεργειακή κρίση δεν πρέπει να μειώσει τη φιλοδοξία μας για το κλίμα. Οι καταστροφικές επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη δεν θα σταματήσουν εν μία νυκτί. Σε πολλά κράτη μέλη, οι δήμοι και οι περιφέρειες έχουν θέσει πιο φιλόδοξους στόχους από τις εθνικές κυβερνήσεις τους. Παρά την ενεργειακή κρίση, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές συνεχίζουν να παρέχουν βασικές δημόσιες υπηρεσίες σε κάθε πολίτη. Ωστόσο, χρειαζόμαστε περισσότερα οικονομικά μέσα για τη στήριξη του αυξανόμενου αριθμού των Ευρωπαίων πολιτών που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και για τη μετασκευή των κτιρίων μας, προκειμένου να αυξηθούν η ενεργειακή απόδοση και η εξοικονόμηση ενέργειας. Καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει άμεση χρηματοδότηση στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές για την επιτάχυνση της βιώσιμης ενεργειακής μετάβασης στις κοινότητές μας, στους δήμους μας και στις περιφέρειές μας. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, προτείναμε τη δρομολόγηση ενός κοινού πιλοτικού έργου της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις, με σκοπό την παροχή υδρογονοκίνητων λεωφορείων σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις.»
Οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν πιο φιλόδοξες προτάσεις ώστε οι λύσεις καθαρής ενέργειας να καταστούν οι ευκολότερες και φθηνότερες επιλογές στην αγορά. Οι ενεργειακές κοινότητες και οι τοπικές αρχές πρέπει να έχουν πλήρη δικαιώματα πρόσβασης στα δίκτυα, χωρίς να υπόκεινται στις ίδιες ρυθμίσεις με τους προμηθευτές λιανικής.
Η ΕΟΚΕ ζητεί τη δημιουργία μιας πραγματικής Ενεργειακής Ένωσης με μια πλήρως ενοποιημένη και καλά διασυνδεδεμένη αγορά σε ολόκληρη την ΕΕ και ζητεί από τη σουηδική Προεδρία να επιταχύνει την έγκριση των υπόλοιπων νομοθετικών προτάσεων της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55 %.
Η ΕτΠ τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης της ενεργειακής πλατφόρμας της ΕΕ λόγω του θετικού αντικτύπου της στις τιμές της ενέργειας. Όσον αφορά τις εν εξελίξει μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η ΕτΠ αναμένει την αποσύνδεση των τιμών του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι δήμοι και οι περιφέρειες της ΕΕ ζητούν από τα κράτη μέλη να τα συμπεριλάβουν στην αναθεώρηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ), η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2023, και ζητούν την άμεση συμμετοχή τους στην κατάρτιση των νέων κεφαλαίων για το πρόγραμμα REPowerEU του Μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ώστε να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση συγκεκριμένων στρατηγικών και διασυνοριακών έργων υποδομών. Τα κεφάλαια για το REPowerEU στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών αποσκοπούν να παρουσιάσουν νέες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, της ασφάλειας και της βιωσιμότητας του ενεργειακού συστήματος της Ένωσης — συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής απόδοσης και της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, οι δήμοι και οι περιφέρειες της ΕΕ ζητούν να εξαιρεθούν οι στοχευμένες ενεργειακές επενδύσεις από τον υπολογισμό του ελλείμματος στο πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων. Η συνέλευση των δήμων και των περιφερειών της ΕΕ ζητεί επίσης τη δημιουργία μιας πύλης χρηματοδότησης η οποία θα λειτουργεί ως υπηρεσία μίας στάσης για την υλοποίηση του κύματος ανακαινίσεων και καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια του REPowerEU για την επιτάχυνση των επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση και τη μετασκευή των κτιρίων.
Όσον αφορά τις μεταφορές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ζητεί ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα δημόσιων συμβάσεων για την προμήθεια υδρογονοκίνητων λεωφορείων στην ΕΕ και υπογραμμίζει τον στόχο της Συμμαχίας των περιφερειών με αυτοκινητοβιομηχανίες να συμβάλει στη δίκαιη μετάβαση σε ενεργοβόρες περιφέρειες με ισχυρή παρουσία αυτοκινητοβιομηχανίας και εφοδιαστικών κλάδων της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Γενικές πληροφορίες:
Η ενεργειακή πλατφόρμα της ΕΕ συστάθηκε στις 7 Απριλίου 2022, στο πλαίσιο μιας πρώτης συνεδρίασης με τις χώρες της ΕΕ, με στόχο να διασφαλιστεί ο ενεργειακός εφοδιασμός της ΕΕ σε προσιτές τιμές στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο και να καταργηθεί σταδιακά η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Διαδικτυακή πύλη της πρωτοβουλίας Πράσινη Συμφωνία και τοπική δράση.
Επικοινωνία:
David Crous
David.Crous@cor.europa.eu
Tηλ.: +32 (0) 470 88 10 37