86% των δήμων και των περιφερειών αναμένουν αύξηση δαπανών,
‎ ενώ 90% προβλέπουν μείωση εσόδων που θέτει σε κίνδυνο τις δημόσιες επενδύσεις

Η κρίση COVID-19 επηρεάζει έντονα τους δήμους και τις περιφέρειες στην Ευρώπη. Σύμφωνα με κοινή έρευνα ΕτΠ-ΟΟΣΑ που παρουσιάστηκε σήμερα στη συνεδρίαση της επιτροπής ECON, η πλειονότητα των τοπικών και των περιφερειακών αρχών (ΤΠΑ) εκτιμά πως η κοινωνικοοικονομική κρίση θα πλήξει σοβαρά τα οικονομικά τους. Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, προβλέπουν «άνοιγμα της ψαλίδας» μεταξύ των αυξανόμενων δαπανών και των μειούμενων εσόδων, πράγμα που θα μπορούσε να υπονομεύσει την ικανότητά τους να προβαίνουν σε δημόσιες επενδύσεις. Οι δήμοι και οι περιφέρειες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της πανδημίας και των κοινωνικοοικονομικών της επιπτώσεων.

Πέραν της υγειονομικής και της ανθρώπινης τραγωδίας, η νόσος COVID-19 επηρεάζει βαθιά τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Για την καλύτερη κατανόηση της κατάστασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) διεξήγαγαν διαδικτυακή έρευνα τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2020 με θέμα « Ο αντίκτυπος της νόσου COVID-19 στις περιφερειακές και τοπικές αρχές ». Τα πορίσματά της παρουσιάστηκαν σήμερα στη συνεδρίαση της επιτροπής «Οικονομική πολιτική» (ECOΝ) της ΕτΠ, με τη συμμετοχή της Dorothée Allain-Dupré, επικεφαλής της μονάδας Αποκέντρωσης, Υποεθνικών οικονομικών και Δημοσίων Επενδύσεων του ΟΟΣΑ.

Η έρευνα επιβεβαιώνει τις σοβαρές επιπτώσεις της κρίσης COVID-19 στους δήμους και τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για 63% των ερωτηθέντων, ο συνολικός αντίκτυπος είναι «ισχυρός» ή «πολύ ισχυρός». Σχεδόν το ήμισυ των ΤΠΑ (46%) ανέφεραν ότι η κύρια πρόκληση κατά την αντιμετώπιση της κρίσης ήταν η έλλειψη τεχνικών μέσων και εξοπλισμού, ενώ 39% υπέδειξαν την ανεπάρκεια χρηματοδοτικών πόρων. Όταν διεξήχθη η έρευνα, μόλις το ήμισυ περίπου των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι ο συντονισμός εντός των ΤΠΑ ή με τις εθνικές κυβερνήσεις ήταν αποτελεσματικός.

Κάποια από τα κύρια ευρήματα της έρευνας τροφοδότησαν το πρώτο πανευρωπαϊκό Ετήσιο Περιφερειακό και Τοπικό Βαρόμετρο που παρουσίασε στις 12 Οκτωβρίου ο Πρόεδρος της ΕτΠ Απόστολος Τζιτζικώστας κατά την 18η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα των Δήμων και των Περιφερειών .

Ο Michael Murphy (IE/EPP), πρόεδρος της επιτροπής ECON και μέλος του κομητειακού συμβουλίου του Τιπερέρι, δήλωσε: « Χαιρετίζω τη σημερινή δημοσίευση της κοινής έρευνας ΕτΠ-ΟΟΣΑ. Τα επίκαιρα πορίσματά της θα συμβάλουν σε τεκμηριωμένες πολιτικές επιλογές με στόχο τη στήριξη των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στα οικονομικά τους. Βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης των επιπτώσεων που έθεσε ενώπιόν μας αυτή η πρωτόγνωρη κρίση και, ως αποτέλεσμα, πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές υφίστανται ακραίες δημοσιονομικές πιέσεις. Όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης πρέπει να συνεργαστούν σε αυτή τη συγκυρία για να εξασφαλίσουν μια βιώσιμη, ομαλή μετάβαση που δεν θα αφήνει κανέναν στο περιθώριο.

Η Lamia Kamal-Chaoui , Διευθύντρια του Κέντρου Επιχειρηματικότητας, ΜΜΕ, Περιφερειών και Πόλεων του ΟΟΣΑ, δήλωσε: « Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της απάντησης στην κρίση και τώρα βιώνουν έντονα τις δημοσιονομικές επιπτώσεις των τεράστιων προσπαθειών τους. Δεν μπορούν να συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν μεμονωμένα αυτήν την κατάσταση, και όλες σχεδόν (90%) αναγνωρίζουν ότι ο συντονισμός της αντίδρασης στην κρίση μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης έχει τεράστια σημασία για μια επιτυχημένη στρατηγική εξόδου. Οι κυβερνήσεις πρέπει να καταβάλλουν από κοινού προσπάθεια για τον αποτελεσματικό συντονισμό και την υλοποίηση ουσιαστικών πολιτικών που θα συνδράμουν τις τοπικές και τις περιφερειακές οντότητες ώστε να εξέλθουν από την κρίση πιο ανθεκτικές και βιώσιμες».

Η κρίση επηρεάζει τα έσοδα των υποεθνικών αρχών, με επικίνδυνο «άνοιγμα της ψαλίδας» μεταξύ των αυξανόμενων δαπανών και των μειούμενων εσόδων. 86% των δήμων και των περιφερειών αναμένουν άκρως ή μετρίως αρνητικό αντίκτυπο στις δαπάνες τους, ιδίως όσον αφορά τις κοινωνικές υπηρεσίες (64%) και τα κοινωνικά επιδόματα (59%). Ταυτόχρονα, 90% αναμένουν μείωση των εσόδων τους. Τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να είναι η πηγή εσόδων που θα πληγεί περισσότερο: 83% των ερωτηθέντων προβλέπουν μεγάλη ή μέτρια μείωση.

Όταν διεξήχθη η έρευνα, περίπου 24% των υποεθνικών αρχών σχεδίαζαν να ζητήσουν νέο δανεισμό για να αντιμετωπίσουν την κρίση. 13% των ερωτηθέντων είχαν ήδη αιτηθεί πρόσθετη ενωσιακή χρηματοδότηση και 49% εξ αυτών εξέταζαν το ενδεχόμενο να το κάνουν.

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η κρίση COVID-19 ενδέχεται να μεταβάλει τις προτεραιότητες της πολιτικής για την περιφερειακή ανάπτυξη. Οι ΤΠΑ ζητούν μεγαλύτερη εστίαση στη διασφάλιση οικονομικά προσιτών, προσβάσιμων και ποιοτικών βασικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών στον τομέα της υγείας (76%), σε όλη την επικράτεια, στην αύξηση της περιφερειακής ανθεκτικότητας (69%) και στην άμβλυνση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των περιφερειών (68%).

Στη σημερινή συνεδρίαση, τα μέλη της επιτροπής ECON πραγματοποίησαν επίσης μια πρώτη συζήτηση επί του σχεδίου γνωμοδότησης με θέμα Σχέδιο δράσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες που προετοίμασε η Isolde Ries (DE/PES) , Α΄ Αντιπρόεδρος του περιφερειακού κοινοβουλίου του Σάαρλαντ, ενώ ενέκριναν το σχέδιο γνωμοδότησης με θέμα Επανεξέταση της εμπορικής πολιτικής που κατήρτισε ο Willy Borsus (BE/Renew Europe) , Αντιπρόεδρος και υπουργός οικονομίας και εμπορίου της Κυβέρνησης της Βαλονίας.

"XXX", δήλωσε ο εισηγητής κ. Borsus. Η γνωμοδότηση θα υποβληθεί προς έγκριση από την Ολομέλεια της ΕτΠ στις 3-4 Φεβρουαρίου 2021.

Ιστορικό:

Η κοινή διαδικτυακή έρευνα ΕτΠ-ΟΟΣΑ διεξήχθη τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2020. Έλαβε 300 απαντήσεις από εκπροσώπους περιφερειακών, ενδιάμεσων και δημοτικών αρχών σε 24 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μεταξύ συνολικά 480 απαντήσεων, συμπεριλαμβανομένων ενδιαφερόμενων φορέων όπως οι επιχειρήσεις, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι ΜΚΟ κλπ.). Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα προέρχονται από δήμους (59%) ή από περιφέρειες (26%). Περίπου 18% προέρχονται από την Ισπανία, 15% από την Ιταλία, 6% από τη Σλοβακία και 6% από την Πολωνία. Δεν υπήρξαν απαντήσεις ΤΠΑ από τη Δανία, την Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο.

Το συνοπτικό σημείωμα με επισκόπηση των κύριων συμπερασμάτων είναι διαθέσιμο εδώ σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ.

Τα πλήρη πορίσματα είναι διαθέσιμα εδώ [σύνδεσμος] σε λεπτομερέστερο σημείωμα πολιτικής του ΟΟΣΑ.

Το πρώτο Περιφερειακό και τοπικό Βαρόμετρο της ΕΕ είναι διαθέσιμο εδώ .
‎ Τα κύρια ευρήματα έχουν συγκεντρωθεί σε σύντομη προαναγγελία . Τα στοιχεία σχετικά με τον περιφερειακό οικονομικό αντίκτυπο είναι διαθέσιμα εδώ .

Υπεύθυνοι επικοινωνίας:

Matteo Miglietta

Tηλ. +32 470 895 382

matteo.miglietta@cor.europa.eu

Για ερωτήσεις των μέσων ενημέρωσης σχετικά με την κοινή έρευνα ΟΟΣΑ-ΕτΠ:

Alexandra Taylor

Τηλ. +33 145 24 85 70

alexandra.taylor@oecd.org