Οι ανάγκες των περιφερειών εξόρυξης άνθρακα στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης της ΕΕ της Ευρωπαϊκής Ένωσης τέθηκαν στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασης της επιτροπής «Οικονομική πολιτική» (ECON) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) στις 9 Ιουλίου στις Βρυξέλλες. Σε γνωμοδότηση που εκπόνησε ο κ. Mark Speich, υφυπουργός Ομοσπονδιακών, Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων της Βόρειας Ρηνανίας - Βεστφαλίας, τα μέλη της επιτροπής ECON ζητούν να προσαρμοστούν οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων και να διατεθεί πρόσθετη χρηματοδότηση στις άμεσα ενδιαφερόμενες περιφέρειες, ως μέρος της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027.
Στις 28 Νοεμβρίου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το μακροπρόθεσμο στρατηγικό της όραμα για μια ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εγκαταλείψει εν πολλοίς τα ορυκτά καύσιμα και κυρίως να ελαττώσει δραστικά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα, ο οποίος εξακολουθεί να εξορύσσεται σε 41 περιφέρειες NUTS-2 * 12 κρατών μελών και να έχει ζωτική σημασία για τις τοπικές τους οικονομίες.
Ο κ. Mark Speich (DE/EPP), υφυπουργός Ομοσπονδιακών, Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων της Βόρειας Ρηνανίας και εισηγητής της γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα τον κοινωνικοοικονομικό μετασχηματισμό των περιφερειών εξόρυξης άνθρακα στην Ευρώπη , δήλωσε τα εξής: «185.000 άτομα εξακολουθούν να εργάζονται σε διάφορα ανθρακωρυχεία ανά την Ευρώπη και άλλα 52.000 άτομα απασχολούνται σε μονάδες παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα. Η βιομηχανία άνθρακα συνδέεται επίσης έμμεσα με ποικίλους οικονομικούς κλάδους, όπως η κατασκευή μέσων παραγωγής και εξοπλισμού, οι υπηρεσίες και η παραγωγή καταναλωτικών αγαθών, στους οποίους αντιστοιχούν άλλες 215.000 θέσεις εργασίας. Ο μετασχηματισμός της οικονομίας και η δημιουργία νέων βιομηχανιών θα απαιτήσουν χρόνο. Επομένως, οφείλουμε να εξασφαλίσουμε στους εργαζομένους και στις κοινότητες που θα επηρεαστούν την υποστήριξη, τα προγράμματα επιμόρφωσης και την οικονομική βοήθεια που χρειάζονται για την ανασυγκρότηση των τοπικών οικονομιών. Οφείλουμε να τους προσφέρουμε μια νέα προοπτική ώστε να είναι βέβαιοι ότι δεν θα εγκαταλειφθούν στο περιθώριο».
Με αυτά κατά νου, τα μέλη της επιτροπής ECON επιδοκιμάζουν το αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά την πρόβλεψη Ταμείου για μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (δηλαδή στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο). Τονίζουν, ωστόσο, ότι η χορήγηση πρόσθετης χρηματοδότησης υπαγόμενης στην πολιτική συνοχής για την περίοδο 2021-2027 θα ήταν περισσότερο ενδεδειγμένη για τις περιφέρειες εξόρυξης άνθρακα και θα εξυπηρετούσε καλύτερα την ανάγκη εξατομικευμένης υποστήριξής τους απ’ ό,τι ένα κεντρικό ταμείο. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθότι οι εν λόγω περιφέρειες παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές όσον αφορά τη γεωγραφική θέση, το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης και τις δημογραφικές προοπτικές τους.
«Είμαι ευτυχής που ένα ακόμη όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕτΠ, υποστηρίζει τη σύσταση Ταμείου για μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση προς όφελος των περιφερειών εξόρυξης άνθρακα, η οποία αποτελεί δική μου πρόταση στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και έτυχε ευρείας αποδοχής εκ μέρους των ευρωβουλευτών» , δήλωσε ο κ. Jerzy Buzek (PL/EPP), πρόεδρος της εν λόγω επιτροπής, και πρόσθεσε τα εξής: «Ακόμη και αν οι συνέργειες με τα ταμεία συνοχής είναι σημαντικές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσβλέπει στη συμπερίληψη πρόσθετης χρηματοδότησης και χωριστής γραμμής προϋπολογισμού για αυτό το ταμείο στο νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. Τούτο είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο ως ισχυρό μήνυμα προς τους πολίτες των περιφερειών εξόρυξης άνθρακα, οι οποίοι δεν πρέπει να εγκαταλειφθούν στο περιθώριο, αλλά και ως διακήρυξη του γεγονότος ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη σοβαρότητα τη Συμφωνία του Παρισιού, την ενεργειακή της μετάβαση και τους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους που έχει θέσει».
Τα μέλη της επιτροπής ECON τόνισαν επίσης την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία που προσδίδει η υποστήριξη των περιφερειών εξόρυξης άνθρακα σε αυτό το μεταβατικό στάδιο και πρότειναν τη δεόντως ελαστική εφαρμογή των ενωσιακών κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων σε αυτές τις περιφέρειες, έτσι ώστε να μπορέσουν να προβούν στη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα με κοινωνικά και οικονομικά βιώσιμο τρόπο.
Κατά τη συνεδρίαση, τα μέλη της ΕτΠ εξέτασαν και υιοθέτησαν επίσης τις εξής γνωμοδοτήσεις:
Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις , εισηγητής: Thomas Habermann (DE/EPP)
Η συμβολή των δήμων και των περιφερειών σε ένα νέο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για τις ΜΜΕ , εισηγητής: Tadeuz Truskolaski (PL/EA)
Σημείωμα προς τους συντάκτες:
* Η ονοματολογία NUTS (ονοματολογία των στατιστικών εδαφικών μονάδων) είναι ένα ιεραρχικό σύστημα για την κατανομή της οικονομικής επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό τη συλλογή, την ανάπτυξη και την εναρμόνιση των ενωσιακών περιφερειακών στατιστικών, των κοινωνικοοικονομικών αναλύσεων των περιφερειών και τη διαμόρφωση των περιφερειακών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ιεράρχηση των τριών επιπέδων NUTS καθορίζεται από την Eurostat σε συμφωνία με την εκάστοτε χώρα. Σημειωτέον ότι οι υποδιαιρέσεις σε ορισμένα επίπεδα δεν αντιστοιχούν κατ’ ανάγκη στις διοικητικές υποδιαιρέσεις εντός της χώρας.
Επικοινωνία:
Carmen Schmidle
τηλ. +32 (0)2 282 2366
carmen.schmidle@cor.europa.eu