Kliknij tutaj, aby uzyskać automatyczne tłumaczenie poniższego tekstu.
Przywódcy lokalni i regionalni apelują o zastąpienie dużych, bezosobowych placówek opiekuńczych siecią usług świadczonych na poziomie społeczności lokalnych  

Europejski Komitet Regionów (KR) wyraził zdecydowane poparcie dla przejścia od opieki instytucjonalnej do umożliwiającej samodzielne życie opieki świadczonej na poziomie lokalnym. Przyjęta jednomyślnie na sesji plenarnej 30 listopada opinia w sprawie deinstytucjonalizacji systemów opieki na szczeblu lokalnym i regionalnym zawiera konkretne wytyczne dla tego procesu i odzwierciedla coraz powszechniejsze przekonanie, iż opieka instytucjonalna jest przestarzała.

„W przygotowanej przeze mnie opinii wzywamy do zmiany paradygmatu z myślą o bardziej zindywidualizowanej opiece”, twierdzi radny gminy Hofors Xamuel Gonzalez Westling (SE/PES). „Deinstytucjonalizacja to pierwszy krok pomagający uznać wszystkich za równych. Dawniej myśleliśmy, że jedynie duże placówki mogą osiągnąć ekonomię skali i zapewnić ludziom dobre wyniki. Dziś wiemy już, że usługi świadczone na poziomie danej społeczności mają lepszą jakość oraz umożliwiają osobom wymagającym opieki kontakt z rodziną i innymi mieszkańcami”.

Szacuje się, że ok. 1,2 mln Europejczyków znajduje się obecnie w zamkniętych ośrodkach. Przez całe życie będą mierzyć się z konsekwencjami instytucjonalizacji. Jeden na sześciu mieszkańców Unii Europejskiej – czyli ok. 80 mln osób – posiada średni lub ciężki stopień niepełnosprawności. Ponad jedna trzecia osób w wieku przekraczającym 75 lat ma niepełnosprawność ograniczającą je w jakimś zakresie. Liczby te będą najprawdopodobniej rosnąć wraz ze starzeniem się ludności UE. Zbyt często większość tych osób nie ma możliwości pełnego uczestnictwa w społeczeństwie i gospodarce ze względu na bariery fizyczne lub inne przeszkody oraz dyskryminację.

„Jestem przekonany, że różnorodność wzbogaca naszą kulturę i pomaga nam lepiej zrozumieć ważne rzeczy w życiu”, stwierdził sprawozdawca. „Wszyscy w naszym społeczeństwie przyczyniają się do postępów w taki czy inny sposób. To różnice czynią nas silniejszymi jako całość. Uznanie ich i wyciągnięcie z nich wniosków pozwoli nam dokonywać lepszych wyborów i podejmować lepsze decyzje. Jednocześnie też lepiej poznamy samych siebie. Deinstytucjonalizacja jest środkiem do celu, a nie celem samym w sobie”, podkreślił.

W jednomyślnie przyjętej opinii KR zwraca uwagę, że ze względu na zmianę postaw społecznych względem osób niepełnosprawnych i osób z problemami psychicznymi opieka instytucjonalna będzie coraz częściej kwestionowana. Panuje zgoda co do negatywnych skutków długoterminowej opieki instytucjonalnej. Preferuje się obecnie bardziej otwarte formy form opieki w danej społeczności, przy czym wysokiej jakości usługi lokalne nie muszą kosztować więcej. Badania z zakresu ekonomii zdrowia wykazały, że opieka psychiatryczna świadczona w najbliższym otoczeniu zasadniczo kosztuje tyle samo co leczenie szpitalne. Ale ponieważ prowadzi ona do zdecydowanie lepszych wyników, z punktu widzenia ogółu społeczeństwa okazuje się bardziej opłacalna.

Przejście od opieki instytucjonalnej do systemu opieki świadczonej na poziomie wspólnot lokalnych i rodziny wymaga nie tylko zmian logistycznych – w tym rozwoju wysokiej jakości usług w danej społeczności, planowanego zamknięcia zakładów opieki długoterminowej oraz przeniesienia środków z systemu instytucjonalnego do nowych usług – ale również działań na rzecz zwalczania stygmatyzacji i uprzedzeń, podważania stereotypów i zmiany postaw.

Ponadto KR kładzie szczególny nacisk na promowanie i ochronę praw dziecka. Rodziny (biologiczne lub zastępcze) i cała społeczność zapewniają – o ile jest to tylko możliwe – lepsze wyniki niż opieka instytucjonalna.

Rada Unii Europejskiej ma przyjąć 7 grudnia 2017 r. konkluzje „Intensyfikacja środowiskowego wsparcia i opieki dla samodzielnego funkcjonowania”.

Uwaga dla redaktorów

Opinia w sprawie deinstytucjonalizacji systemów opieki na szczeblu lokalnym i regionalnym została przygotowana na wniosek rządu estońskiego angażującego się w proces reform zmierzających do modernizacji zasad opieki.

Karta praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi, że „Unia uznaje i szanuje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających zapewnić im samodzielność, integrację społeczną i zawodową oraz udział w życiu społeczności”. Poza tym UE i jej 27 państw członkowskich zobowiązały się już do stworzenia Europy bez barier, podpisując Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych.

Unijna strategia w zakresie niepełnosprawności określa działania, które Unia powinna podjąć w ramach strategii Europa 2020 (IP/10/225), jak również działania zaproponowane w unijnym sprawozdaniu dotyczącym obywatelstwa UE za rok 2010 (IP/10/1390).

Ogólnoeuropejskie wytyczne dotyczące przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności można znaleźć w sprawozdaniu z 2012 r. sporządzonym przy wsparciu Komisji Europejskiej przez Europejską Grupę Ekspertów ds. Przejścia od Opieki Instytucjonalnej do Opieki Świadczonej na poziomie Lokalnych Społeczności, która gromadzi zainteresowane strony reprezentujące osoby wymagające opieki oraz ich rodziny.

Zdjęcia dostępne są na stronie fototeki KR-u.

Kontakt

Wioletta Wojewódzka
tel. +32 2 282 22 89

wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu

Udostępnij :