Europejski Komitet Regionów poparł nowy wniosek ustawodawczy zmieniający dyrektywę w sprawie wody pitnej , przedstawiony 1 lutego 2018 r. przez Komisję Europejską. Zarazem jednak zauważył braki w kluczowych aspektach. Członkowie domagają się wspólnego ogólnoeuropejskiego systemu oceny substancji i produktów mających kontakt z wodą pitną. Miasta i regiony chcą ścisłego monitorowania zawartości mikrodrobin plastiku w wodze, gdyż stanowią one wyraźne zagrożenie dla zdrowia. Członkowie zgadzają się, że UE nie może dopuścić do jakiejkolwiek liberalizacji dostaw wody ani do wprowadzenia konkurencji w zarządzaniu wodociągami, ponieważ dostęp do czystej i zdrowej wody jest zasadniczym elementem usług publicznych. Przekształcenie dyrektywy w sprawie wody pitnej jest częścią planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym. Jest to także odpowiedź na przedstawioną w grudniu 2013 r. inicjatywę Right2Water, pierwszą zakończoną sukcesem europejską inicjatywę obywatelską. Ponad dwa miliony obywateli zwróciło się do Komisji Europejskiej o poprawę prawa, tak by zapewnić „powszechny dostęp do czystej i zdrowej wody pitnej jako niezbędnej usługi publicznej”.

Europejski Komitet Regionów przyjął opinię w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, opracowaną przez sprawozdawcę Marka Weinmeistera (DE/EPL), sekretarza stanu do spraw europejskich kraju związkowego Hesja. Na sesji plenarnej stwierdził on: „Woda jest niezbędna do życia, a dostarczanie odpowiedniej ilości łatwo dostępnej i bezpiecznej w spożyciu wody jest zadaniem władz lokalnych i regionalnych. Dostęp wszystkich do bezpiecznej i zdrowej wody jest najbardziej podstawowym elementem usług publicznych. Dlatego musimy podnieść poprzeczkę i dostosować dyrektywy UE do wytycznych WHO”.

Unijne zgromadzenie przedstawicieli samorządów regionalnych i lokalnych popiera wniosek Komisji Europejskiej, ponieważ dąży się w nim do powszechnego dostępu do wysokiej jakości wody pitnej, zgodnie z przyjętym przez ONZ celem zrównoważonego rozwoju nr 6, jakim jest „zapewnienie dostępności i zrównoważonego zarządzania wodą i infrastrukturą sanitarną dla wszystkich”.

Niemniej przyjęta opinia zawiera szereg ostrzeżeń przed możliwymi problemami związanymi z wdrażaniem, które zdaniem przywódców z miast i regionów ustawodawca powinien wziąć pod uwagę. Członkowie Europejskiego Komitetu Regionów:

• nie popierają usunięcia z wniosku Komisji Europejskiej parametrów wskaźnikowych, które ustanawiają wymogi zdrowotne dla wody pitnej w odniesieniu do zapachu, smaku i procesu przetwarzania, i domagają się ich przywrócenia;

• apelują do unijnych prawodawców, aby zapewnić wszystkim konsumentom taki sam poziom ochrony zdrowia i jakości wody pitnej i poprawić niedociągnięcia proponowanego wniosku, którego przepisy nie stosują się do dostaw niższych niż średnio 10 m3 na dobę lub wody dostarczanej mniej niż 50 osobom, chyba że woda jest dostarczana jako część działalności handlowej lub publicznej;

• zwracają się do Komisji Europejskiej, by wymieniła i zdefiniowała wszystkich dostawców objętych dyrektywą, niezależnie od ich wielkości, z uwzględnieniem tego, by wymogi w zakresie sprawozdawczości i częstotliwości kontroli dla przedsiębiorstw wodociągowych, które dostarczają poniżej 500 m³ dziennie, były proporcjonalne i skuteczne;

• wzywają do określenia, jaki poziom przekroczenia wartości parametrycznych stanowi zagrożenie dla zdrowia zgodnie z zasadą proporcjonalności i podejściem prewencyjnym WHO oraz zwracają się do Komisji Europejskiej, by ustanowić wyższe wartości parametryczne odpowiadające zaleceniom WHO;

• domagają się, by w nowym wniosku ponownie zawrzeć zasadę ostrożności wraz z przepisami odnoszącymi się do niektórych odstępstw dla państw członkowskich;

• wyrażają zaniepokojenie brakiem wspólnych metod pomiaru mikrodrobin plastiku i monitorowania ich wpływu na zdrowie;

• przypominają, że wniosek Komisji nie zawiera definicji pojęcia ostrożnościowych wskaźników odniesienia.

Władze lokalne i regionalne ze swymi kompetencjami w zakresie gospodarki wodnej i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu wszystkim obywatelom bezpiecznej i zdrowej wody dostarczanej siecią wodociągów. Celem nowej dyrektywy jest stworzenie ram prawnych i mechanizmów wsparcia dla samorządów lokalnych w realizacji tego celu.

Dodatkowe informacje:

Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi jest obecnie regulowana w UE przepisami dyrektywy 98/83/WE. Dnia 1 lutego 2018 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący przekształconej dyrektywy w sprawie wody pitnej z myślą o podniesieniu poziomu jakości wody pitnej oraz lepszym dostępie do niej i do informacji na jej temat.

Right2Water jest pierwszą europejską inicjatywą obywatelską , która zebrała wymaganą liczbę podpisów (co najmniej milion odpowiednio potwierdzonych podpisów obywateli UE w przynajmniej siedmiu państwach członkowskich). Inicjatywa ta została przedłożona Komisji 20 grudnia 2013 r. Postulat Right2Water brzmi: „legislacja UE powinna zobowiązać rządy poszczególnych państw do zapewnienia wszystkim mieszkańcom dostępu do odpowiedniej ilości czystej wody pitnej oraz urządzeń sanitarnych”. Sygnatariusze inicjatywy nalegają, aby: 1. instytucje UE oraz państwa członkowskie były zobowiązane do zapewnienia mieszkańcom prawa do wody i kanalizacji, 2. dostawa wody oraz zarządzanie zasobami wodnymi nie podlegały zasadom rynku wewnętrznego oraz aby usługi wodne były wyłączone z urynkowienia, 3. UE zwiększyła wysiłki w celu osiągnięcia powszechnego dostępu do wody i kanalizacji. Więcej informacji o inicjatywie:

Kontakt: David Crous | david.crous@cor.europa.eu +32 470 88 10 37